(1) การสร้างประชาคมอาเซียน

- ที่ประชุมย้ำถึงความมุ่งมั่นที่จะเสริมสร้างความเข้มแข็งของประชาคมอาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง และผลักดันความร่วมมือที่จะช่วยคุ้มครองและส่งเสริมความเป็นอยู่ของประชาชน โดยรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) ได้ยกเรื่องการแก้ไขปัญหาหมอกคว้นข้ามแดน และเน้นย้ำการดำเนินการตาม “ยุทธศาสตร์ฟ้าใส” ที่ได้หารือกับผู้นำเมียนมาและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ขณะนี้อยู่ระหว่างประสานงานกับเมียนมาเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการดำเนินโครงการเปลี่ยนขยะให้เป็นพลังงาน รวมทั้งเน้นย้ำความจำเป็นในการเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนในการให้ความช่วยเหลือแก่ประชาชนในประเทศที่สามในสถานการณ์วิกฤต และความร่วมมือกับคู่เจรจาที่มีความสามารถและทรัพยากรในด้านนี้

- ที่ประชุมเน้นย้ำเจตนารมณ์ในการขับเคลื่อนบูรณาการเศรษฐกิจผ่านการปรับปรุงและการใช้ประโยชน์จากความตกลงการค้าเสรีที่มีอยู่ รวมถึงความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership: RCEP) การส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืน การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล พลังงานสะอาด การพัฒนาระบบนิเวศยานยนต์ไฟฟ้า การเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารและพลังงาน และความเข้มแข็งของห่วงโซ่อุปทานในภูมิภาค

- ที่ประชุมเห็นพ้องถึงความจำเป็นในการเสริมสร้างความเข้มแข็งและประสิทธิภาพเชิงสถาบันของอาเซียน เพื่อตอบสนองความท้าทายในอนาคตได้ทันท่วงทีและมีประสิทธิภาพ และรักษาบทบาทนำของอาเซียนในสถาปัตยกรรมภูมิภาค

(2) ความสัมพันธ์กับภาคีภายนอก

ที่ประชุมเห็นชอบการจัดประชุมต่างๆ ดังนี้

- การประชุมสุดยอดอาเซียน-แคนาดา เพื่อสถาปนาความเป็นหุ้นส่วนยุทธศาสตร์ในช่วงการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 43 และการประชุมสุดยอดที่เกี่ยวข้องในเดือนกันยายน 2566

- การประชุมสุดยอดอาเซียน-คณะมนตรีความร่วมมือรัฐอ่าวอาหรับ (Gulf Cooperation Council: GCC) ในช่วงวันที่ 16-20 ตุลาคม 2566 ณ กรุงริยาด ราชอาณาจักรชาอุดีอาระเบีย

- การประชุมสุดยอดอาเซียน-ออสเตรลีย สมัยพิเศษ ในวาระครบรอบ 50 ปี ของความสัมพันธ์ฯ ระหว่างวันที่ 4-7 มีนาคม 2567 ณ ออสเตรเลีย นอกเหนือจากการประชุมสุดยอดอาเซียน-ออสเตรเลีย วาระปกติในปี 2567

(3) มุมมองอาเซียนต่ออินโด-แปซิฟิก (ASEAN Outlook on the Indo-Pacific AOIP)

ที่ประชุมแสดงความกังวลต่อความผันผวนทางภูมิรัฐศาสตร์ในบริบทการแข่งขันระหว่างมหาอำนาจ และเน้นย้ำถึงความจำเป็นที่ต้องรักษาความเป็นเอกภาพ ความเป็นแกนกลาง และความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของอาเซียน รวมทั้งการขับเคลื่อนความร่วมมือใน 4 สาขาภายใต้ AOIP1 อย่างเป็นรูปธรรม โดยอินโดนีเซียกำหนดจะจัด ASEAN Indo-Pacific Forum ในช่วงการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 43 ในเดือนกันยายน 2566 โดยรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) ย้ำว่าการปรึกษาหารือและฉันทามติคือหัวใจการดำเนินความสัมพันธ์อาเซียน และเรียกร้องให้ใช้ประโยชน์จากกลไกอาเซียนที่มีอยู่อย่างเต็มศักยภาพ รวมทั้งเสริมสร้างความร่วมมือภายใต้ AOIP เพื่อรักษาความเป็นแกนกลางและคุณค่าของอาเซียน

(4) สถานการณ์ใน เมียนมา

- ผู้นำอาเซียนได้หารือและแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์ในเมียนมาและดำเนินการตามฉันทามติ 5 ข้อ2 โดยการประชุมครั้งนี้ต่างจากครั้งที่ผ่านมา เนื่องจากหลายประเทศเห็นว่า การที่อาเซียนโดดเดี่ยวเมียนมาส่งผลให้ไม่มีความคืบหน้าในการแก้ปัญหา ทั้งนี้ เนการาบรูไนดารุสซาลามและมาเลเซียได้แสดงท่าทียืดหยุ่นมากขึ้นต่อการกลับมามีปฏิสัมพันธ์กับเมียนมา ในขณะที่อินโดนีเซีย สาธารณรัฐฟิลิปปินส์และสาธารณรัฐสิงคโปร์ยังมีข้อกังวลในการมีปฏิสัมพันธ์กับเมียนมา

- รองนายกรัฐนตรีและรัฐนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) เน้นย้ำถึงความจำเป็นที่อาเซียนต้องมีปฏิสัมพันธ์กับเมียนมาในลักษณะที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ซึ่งไม่ถือว่าเป็นการรับรองสถานะรัฐบาลของเมียนมา รวมทั้งปรับเปลี่ยนการดำเนินงานในเรื่องนี้ เนื่องจากช่วงสองปีที่ผ่านมามีปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติที่รุนแรงมากขึ้น เช่น การค้ายาเสพติด การค้าอาวุธ และการค้ามนุษย์ ในขณะเดียวกันเมียนมาได้แสดงท่าทีเชิงบวกและยืดหยุ่นมากขึ้น เช่น การนิรโทษกรรมผู้ถูกคุมขังทางการเมือง การแสดงความพร้อมที่จะหารือกับทุกฝ่าย และแผนจะจัดการเลือกตั้งเพื่อหาทางแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืน โดยให้ประชาชนเป็นผู้ตัดสิน

- เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2566 ผู้นำอาเซียนออกแถลงการณ์เกี่ยวกับการโจมตีขบวนรถของศูนย์ประสานงานอาเซียนเพื่อความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการจัดการภัยพิบัติ รวมทั้งคณะติดตามผลของอาเซียนในเมียนมา ตามข้อเสนอของรองนายกรัฐมนตรีและรัฐนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) เพื่อประณามการใช้ความรุนแรงโดยทุกฝ่าย รวมทั้งแสดงให้เห็นท่าทีร่วมกันของอาเซียนและสะท้อนความสามัคคี เนื่องจากที่ผ่านมาอาเชียนไม่สามารถตกลงกันได้เกี่ยวกับการออกแถลงการณ์ของรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนเกี่ยวกับสถานการณ์ในเมียนมาได้ และต้องออกเป็นแถลงการณ์ของประธานอาเซียนแทน

(5) การหารือกับผู้แทนภาคส่วนต่างๆ ของอาเซียน

รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) หารือระหว่างผู้นำอาเซียนกับผู้แทนภาคส่วนต่างๆ ได้แก่ สมัชชารัฐสภาอาเซียน เยาวชนอาเซียน สภาที่ปรึกษาธุรกิจอาเซียน และคณะทำงานระดับสูงว่าด้วยการจัดทำวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียนภายหลังปี ค.ศ. 2025 โดยผู้นำอาเซียนได้ฟังข้อเสนอแนะจากผู้แทนกลุ่มต่างๆ เกี่ยวกับประเด็นที่ให้ความสำคัญ เช่น การพัฒนาที่ยั่งยืน การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล และการรับมือกับข่าวปลอมและข้อมูลที่ไม่ถูกต้องทางออนไลน์ นอกจากนี้ ในการหารือกับคณะทำงานระดับสูงฯ ผู้นำอาเซียนได้รับทราบความคืบหน้าและได้ให้ข้อคิดเห็นที่เป็นประโยชน์สำหรับการจัดทำวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียน ฉบับใหม่ ซึ่งมีระยะเวลา 20 ปี (จนถึง ค.ศ. 2045)

(6) การหารือทวิภาคี

รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) ได้หารือกับทวิภาคีกับนายกรัฐมนตรีติมอร์-เลสเต (นายตาอูร์ มาตัง รูวัก) โดยนายกรัฐมนตรีติมอร์-เลสเต (นายตาอูร์ มาตัง รูวัก) ได้แสดงความขอบคุณที่ไทยสนับสนุนติมอร์-เลสเตเสมอมาตั้งแต่ได้รับเอกราช โดยเฉพาะการเข้าร่วมปฏิบัติการรักษาสันติภาพในติมอร์-เลสเต โดยย้ำว่า ติมอร์-เลสเตมุ่งมั่นที่จะเข้าร่วมเป็นสมาชิกอาเซียนอย่างเต็มตัวและดำเนินการอย่างเต็มที่ตามแผนงานสำหรับการเข้าเป็นสมาชิกอาเซียน ในการนี้รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) แสดงความพร้อมที่จะร่วมมือและสนับสนุนการเสริมสร้างขีดความสามารถแก่ติมอร์-เลสเต เพื่อเข้าเป็นสมาชิกอาเซียน

(1) ภาพรวม

สนับสนุนการทำหน้าที่ประธานอาเซียนของอินโดนีเซียภายใต้หัวข้อ “อาเซียนเป็นศูนย์กลาง สรรค์สร้างความเจริญ” และรับรองเอกสารผลลัพธ์การประชุม จำนวน 10 ฉบับ (ตามข้อ 1)

กค. กต. พณ. กระทรวงมหาดไทย (มท.) กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) สำนักงานตำรวจแห่งชาติ

(2) การสร้างประชาคมอาเซียน

- เสริมสร้างความเข้มแข็งของประชาคมอาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง และผลักดันความร่วมมือที่ช่วยคุ้มครองและส่งเสริมความเป็นอยู่ของประชาชน ได้แก่ การเก้ไขปัญหาหมอกควันข้ามแดน การเริ่มดำเนินงานของศูนย์อาเซียนด้านการรับมือกับภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขและโรคอุบัติใหม่ และการให้ความช่วยเหลือแก่พลเมืองอาเซียนในประเทศที่สามในสถานการณ์วิกฤตโดยร่วมมือกับคู่เจรจาที่มีขีดความสามารถและทรัพยากรในด้านนี้

- เสริมสร้างความเข้มแข็งและประสิทธิภาพเชิงสถาบันของอาเซียน เช่น การเสริมสร้างความเข้มแข็งของกระบวนการตัดสินใจของอาเซียน การส่งเสริมบทบาทของเลขาธิการอาเซียนและสำนักเลขาธิการอาเซียน และการเพิ่มความเข้มแข็งของคณะกรรมการผู้แทนกถาวรประจำอาเซียน

กต. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สธ.

(3) การขับเคลื่อนบูรณาการทางเศรษฐกิจ

- ขับเคลื่อนบูรณาการทางเศรษฐกิจผ่านการปรับปรุงและการใช้ประโยชน์จากความตกลงการค้าเสรีที่มีอยู่รวมถึงความตกลง RCEP การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล พลังงานสะอาด การพัฒนาระบบนิเวศยานยนต์ไฟฟ้า การเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร และความเข้มแข็งของห่วงโซ่อุปทานในภูมิภาค

- มาเลเซียเสนอให้มีการจัดตั้ง Asian Monetary Fund เพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งและมาตรการรองรับทางเศรษฐกิจของภูมิภาค

- สิงโปร์ขอให้อาเซียนเร่งรัดการเชื่อมโยงระบบโครงข่ายสายส่งไฟฟ้าอาเซียน (ASEAN Power Grid) โดยต่อยอดจากโครงการบูรณาการด้านไฟฟ้าระหว่าง สปป. ลาว-ไทย-มาเลเซีย-สิงคโปร์ เพื่อเสริมสร้างความมั่นคงทางพลังงาน

- ฟิลิปปินส์เสนอให้อาเซียนพิจารณาความร่วมมือเพื่อส่งเสริมห่วงโซ่มูลค่าของโลหะอุตสาหกรรมและแร่ธาตุเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านทางพลังงาน

กค. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (กษ.) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดศ.) 

กระทรวงพลังงาน พณ.