การปรับปรุงหลักเกณฑ์การแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบองค์การมหาชน

โครงสร้างและองค์ประกอบ เช่น

- คณะกรรมการตรวจสอบประกอบด้วยประธานกรรมการ และกรรมการตรวจสอบจำนวนไม่น้อยกว่าสองคน และให้ผู้ตรวจสอบภายในขององค์การมหาชนนั้นเป็นเลขานุการของคณะกรรมการ (ไม่ได้กำหนดขนาดองค์ประกอบของคณะกรรมการตรวจสอบฯ)

- จำนวนสามถึงห้าคน ประกอบด้วย (1) ประธานกรรมการตรวจสอบ (2) กรรมการตรวจสอบไม่น้อยกว่าสองคนแต่ไม่เกินสี่คน และ (3) หัวหน้าผู้ตรวจสอบภายในขององค์การมหาชนนั้นเป็นเลขานะการ

- กรรมการตรวจสอบต้องเป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการองค์การมหาชน

- กรรมการตรวจสอบฯ จำนวนหนึ่งคนมาจากกรรมการองค์การมหาชนนั้นๆ โดยจะเป็นกรรมการโดยตำแหน่ง กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหรือกรรมการที่มีชื่อเรียกอย่างอื่นก็ได้

คุณสมบัติและลักษณะต้องห้าม เช่น

- กรรมการตรวจสอบฯ ควรเป็นผู้มีความชำนาญหลายด้าน โดยอย่างน้อยต้องมีความเข้าใจในองค์การมหาชนและมีประสบการณ์เพียงพอเพื่อนำเสนอมุมมองได้หลากหลาย และสามารถปฏิบัติงานร่วมกันได้อย่างประสิทธิภาพ

- คณะกรรมการองค์การมหาชนควรพิจารณาและกำหนดความรู้ความสามารถที่จำเป็นของคณะกรรมการตรวจสอบฯ (List of Competencies) เพื่อให้คณะกรรมการตรวจสอบฯ ที่ได้รับการแต่งตั้งสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิผล โดยควรมีความรู้ที่เพียงพอ ดังนี้ (1) ลักษณะการดำเนินงานของหน่วยงานของรัฐ (2) การเงินและการบัญชี (3) การบริหารจัดการความเสี่ยงและการควบคุมภายใน (4) การตรวจสอบภายใน และ (5) กฎหมาย ระเบียบ หลักเกณฑ์ ข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับองค์การมหาชน

- กรรมการตรวจสอบฯ อย่างน้อยหนึ่งคนต้องเป็นผู้มีความรู้ ความเข้าใจ หรือมีประสบการณ์ด้านการบัญชีหรือการเงิน (กำหนดไว้ในโครงสร้างและองค์ประกอบ)

- ในกรณีที่ไม่มีกรรมการองค์การมหาชนที่มีความรู้ความเข้าใจ หรือมีประสบการณ์ด้านการบัญชีหรือการเงิน หรือไม่มีผู้มีประสบการณ์ในสายงานที่เกี่ยวข้องกับบัญชีหรือการเงิน องค์การมหาชนต้องจัดหาที่ปรึกษาจากภายนอกที่มีคุณสมบัติดังกล่าวร่วมเป็นกรรมการตรวจสอบด้วยหนึ่งคน

- ประธานหรือกรรมการในคณะกรรมการตรวจสอบฯ อย่างน้อยหนึ่งคน ต้องเป็นผู้มีความรู้ ความเข้าใจ หรือมีประสบการณ์ด้านการบัญชีหรือการเงิน เพื่อทำหน้าที่สอบทานความน่าเชื่อถือของงบการเงินได้

ไม่ได้มีการกำหนดไว้

- ไม่เป็นข้าราชการ พนักงาน ลูกจ้าง ที่ปรึกษา ผู้ที่ได้รับเงินเดือน ค่าจ้างหรือค่าตอบแทนประจำและไม่เป็นผู้มีส่วนร่วมในการบริหารงานขององค์การมหาชนนั้น โดยให้รวมถึงผู้ที่โอนย้าย ลาออก เกษียณอายุ หรือพ้นสภาพจากองค์การมหาชนที่เคยสังกัด ภายในระยะเวลาสองปีก่อนวันที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นคณะกรรมการตรวจสอบฯ

การแต่งตั้ง

คณะกรรมการองค์การมหาชนเป็นผู้แต่งตั้งประธานและกรรมการตรวจสอบองค์การมหาชน โดยจำนวนกรรมการตรวจสอบขึ้นอยู่กับขนาดขององค์การมหาชน ขอบเขตความรับผิดชอบ และประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน และให้รายงานการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบหรือการเปลี่ยนแปลงใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับคณะกรรมการตรวจสอบให้รัฐมนตรีรักษาการตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การมหาชนทราบภายในสามสิบวัน นับแต่ได้มีการแต่งตั้งหรือเปลี่ยนแปลง

คณะกรรมการองค์การมหาชนเป็นผู้แต่งตั้งประธานกรรมการและกรรมการตรวจสอบฯ และให้รายงานการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบหรือการเปลี่ยนแปลงใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับคณะกรรมการตรวจสอบให้รัฐมนตรีรักษาการตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การมหาชนทราบภายในสามสิบวัน นับแต่ได้มีการแต่งตั้งหรือเปลี่ยนแปลง (ขนาดของคณะกรรมการตรวจสอบฯ ได้กำหนดไว้ในโครงสร้างและองค์ประกอบแล้ว)

วาระการดำรงตำแหน่ง

กำหนดวาระการดำรงตำแหน่งของคณธกรรมการตรวจสอบฯ ตามวาระของการเป็นกรรมการองค์การมหาชนในองค์การมหาชนนั้น

อำนาจหน้าที่ เช่น

- ทบทวนและอนุมัติกฎบัตรของหน่วยตรวจสอบภายในแผนการตรวจสอบและงบประมาณของหน่วยตรวจสอบภายใน

- จัดทำกฎบัตรของคณะกรรมการตรวจสอบฯ ให้สอดคล้องกับขอบเขตความรับผิดชอบในการดำเนินงานขององค์การมหาชน โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการองค์การมหาชนและมีการสอบทานความเหมาะสมของกฎบัตรดังกล่าวอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง

ไม่ได้มีการกำหนดไว้

- สอบทานประสิทธิภาพและประสิทธิผลของกระบวนการควบคุมภายใน กระบวนการบริหารจัดการความเสี่ยงและกระบวนการกำกับดูแลที่ดี รวมถึงระบบบริหารจัดการความเสี่ยงด้านการทุจริตขององค์การมหาชน และระบบการรับแจ้งเบาะแส

- สอบทานให้องค์การมหาชนมีการรายงานการเงินอย่างถูกต้องและน่าเชื่อถือ

- พิจารณาและให้ความเห็นต่อคณะกรรมการองค์การมหาชนเกี่ยวกับการแต่งตั้ง โยกย้าย ถอดถอน เลื่อนขั้น เลื่อนตำแหน่ง และประเมินผลงานของผู้ตรวจสอบภายใน (ไม่ได้กำหนดขั้นตอนการประเมินผลงานของ ผู้ตรวจสอบภายในไว้) 

- พิจารณาตัดสินในกรณีที่ฝ่ายบริหารและผู้สอบบัญชีมีความเห็นไม่ตรงกันเกี่ยวกับรายงานทางการเงิน

- ให้ข้อเสนอแนะการพิจารณาแต่งตั้ง โยกย้าย ถอดถอน เลื่อนขั้น เลื่อนตำแหน่ง และประเมินผลงานของหัวหน้าหน่วยงานตรวจสอบภายในต่อคณะกรรมการองค์การมหาชน โดยให้ดำเนินการตามขั้นตอนการประเมินผลงานผู้ตรวจสอบภายใน

- พิจารณาให้ข้อเสนอแนะต่อคณะกรรมการองค์การมหาชนในกรณีที่ฝ่ายบริหารและผู้สอบบัญชีมีความเห็นไม่ตรงกันเกี่ยวกับรายงานทางการเงิน

การประชุม

คณะกรรมการตรวจสอบองค์การมหาชนควรจัดให้มีการประชุมอย่างน้องปีละสองครั้ง เพื่อตรวจสอบผลการปฏิบัติงานและงบการเงินและจัดทำรายงานเสนอคณะกรรมการองค์การมหาชน

ควรกำหนดไม่น้อยกว่าสี่ครั้งต่อปี โดยองค์ประชุมและการลงมติที่ประชุมให้เป็นไปตามที่กำหนดไว้ในกฎบัตรของคณะกรรมการตรวจสอบฯ ที่ผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการองค์การมหาชน และคณะกรรมการตรวจสอบฯ ควรมรการประชุมร่วมกับผู้บริหารขององค์การมหาชน ผู้ตรวจสอบภายในและผู้ตรวจสอบภายนอกอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง

การกำหนดเบี้ยประชุม

ให้กรรมการตรวจสอบฯ ได้รับเบี้ยประชุมในอัตราเดียวกับอัตราเบี้ยประชุมของคณะอนุกรรมการที่คณะกรรมการองค์การมหาชนแต่งตั้งตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การมหาชนนั้น

การประเมินผลคณะกรรมการตรวจสอบ

ไม่ได้มีการกำหนดไว้

ต้องดำเนินการอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง ประกอบด้วยการประเมินผลการปฏิบัติงานของคณะกรรมการตรวจสอบฯ ในภาพรวมและการประเมินผลการปฏิบัติงานกรรมการตรวจสอบฯ รายบุคคล (โดยให้รายงานในรายงานประจำปีขององค์การมหาชนหรือเผยแพร่ทางเว็บไซต์ขององค์การมหาชน)

การบังคับใช้ 

- เมื่อคณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบการปรับปรุงหลักเกณฑ์การแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบฯ ฉบับนี้ ให้สำนักงาน ก.พ.ร. แจ้งให้องค์การมหาชนทราบ เพื่อดำเนินการปรับปรุงแก้ไขตามหลักเกณฑ์ฯ ให้แล้วเสร็จภายในเก้าสิบวัน

ไม่ได้มีการกำหนดไว้

- ในกรณีที่ กค. ได้มีการปรับหลักเกณฑ์ฯ เพิ่มเติม ในภายหลัง ให้องค์การมหาชนปรับปรุงหลักเกณฑ์การแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบฯ ให้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์ของ กค.ฯ เพื่อความต่อเนื่องในการบริหารกิจการขององค์การมหาชน