ศาล รธน.วินิจฉัยยุบพรรคอนาคตใหม่จากกรณีเงินกู้ พร้อมเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง กก.บห.10 ปี

     ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 7 ต่อ 2 วินิจฉัยให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ พร้อมทั้งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรคเป็นระยะเวลา 10 ปี เนื่องจากกู้เงินจากนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรค เป็นจำนวนเงิน 191.2 ล้านบาท ซึ่งศาลฯ เห็นว่าแท้จริงเป็นการบริจาคเงินที่เกินกว่ากฎหมายกำหนด โดยการทำสัญญากู้เงินที่ผิดปกติวิสัยและเอื้อประโยชน์กับพรรคการเมือง ถือเป็นหลีกเลี่ยงข้อจำกัดทางกฎหมายในการบริจาคเงินให้กับพรรคการเมือง

               ทั้งนี้ กรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ รวม 16 คน ได้แก่

               นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรค

               นายปิยบุตร แสงกนกกุล เลขาธิการพรรค ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               น.ส.กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ รองหัวหน้าพรรค ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายรณวิต หล่อเลิศสุนทร รองหัวหน้าพรรค

               นายชำนาญ จันทร์เรือง รองหัวหน้าพรรค ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               พล.ท.พงศกร รอดชมภู รองหัวหน้าพรรค ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               น.ส.พรรณิการ์ วานิช โฆษกพรรค ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายไกลก้อง ไวทยการ ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายนิรามาน สุไลมาน ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               น.ส.เยาวลักษณ์ วงษ์ประภารัตน์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายสุรชัย ศรีสารคาม ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายเจนวิทย์ ไกรสินธุ์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               น.ส.จารุวรรณ ศรัณย์เกตุ ส.ส.บัญชีรายชื่อ

               นายนิติพัฒน์ แต้มไพโรจน์ เหรัญญิกพรรค

               นายชัน ภักดีศรี กรรมการบริหารพรรค

               ายสุนทร บุญยอด กรรมการบริหารพรรค

     เมื่อเวลา 15.00 น. ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ออกนั่งบัลลังก์อ่านคำวินิจฉัยคำร้องของคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ที่ขอให้มีคำสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่กรณีการกู้ยืมเงินจากนายธนาธรขัดต่อพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง มาตรา 72

    โดยศาลรัฐธรรมนูญตั้งประเด็นในการพิจารณาไว้ 4 ประเด็น คือ ประเด็นที่หนึ่ง ผู้ร้องมีอำนาจยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญหรือไม่ ซึ่งศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 8:1 วินิจฉัยว่าขั้นตอนของ กกต.ในชั้นคณะกรรมการชุดต่าง ๆ ในการพิจารณากรณีเงินกู้ของพรรคอนาคตนำมาสู่การยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญนั้นชอบด้วยกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง ขณะที่ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญใช้ระยะเวลาพิจารณาคดีอย่างละเอียดถี่ถ้วน และให้ความเป็นธรรมกับทั้งสองฝ่าย โดยไม่ได้กระทำการเร่งรัดหรือรวบรัด เนื่องจากใช้เวลารวมทั้งหมดถึง 71 วัน

      ประเด็นที่สอง มีเหตุสั่งยุบพรรคผู้ถูกร้องตามมาตรา 72 ประกอบมาตรา 92 หรือไม่ ศาลรัฐธรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 7:2 วินิจฉัยว่า การที่พรรคการเมืองและผู้ดำรงตำแหน่งในพรรคการเมืองรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใด โดยรู้หรือควรจะรู้ว่าได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฏหมายหรือมีเหตุอันควรสงสัยว่ามีแหล่งที่มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย อันจะเป็นการฝ่าผืน พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 72 นั้น

               ศาลฯ เห็นว่า บทบัญญัติมาตรา 72 ได้กำหนดข้อห้ามไว้เพื่อป้องกันมิให้พรรคการเมืองไปเกี่ยวข้องกับเงินทรัพย์สิน หรือประโชน์อื่นใดเหล่นั้น อันจะทำให้พรรคการมืองกลายเป็นผู้มีส่วนร่วมหรือสนับสนุน หรือช่วยเหลือในการกระทำความผิดไปด้วย และมีผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อสถาบันพรรคการเมืองของประเทศไทย อันเป็นมาตรการที่สำคัญเพื่อเสริมสร้างสถาบันพรรคการเมืองของประเทศไทยให้เป็นสถาบันที่มีความโปร่งใสและเป็นที่น่าเชื่อถือของประชาชน การดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองต้องอาศัยรายได้ของพรรคการเมืองซึ่งกฎหมายกำหนดแหล่งที่มาไว้ตามมาตรา 62

               ดังนั้น เงินส่วนใดที่พรรคการเมืองนำมาใช้จ่ายในการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองซึ่งมิได้มีแหล่งที่มาและวิธีการได้มาตามที่กภูหมายระบุไว้ ย่อมถือว่าเป็นเงินที่ได้มาโดยไม่ชอบ แม้ พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มิได้บัญญัติห้ามการกู้ยืมสำหรับพรรคการเมืองไว้โดยชัดเจน แต่ก็ไม่ได้รับรองว่าให้กระทำได้ ประกอบกับ พรรคการเมืองมีสถานะเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายมหาชน และเงินกู้ยืมแม้มิได้เป็นรายได้แต่ก็เป็นรายรับ และเป็นเงินทางการเมือง การดำเนินการเกี่ยวกับการได้มาและการใช้จ่ายเงินของพรรคการเมืองจึงต้องกระทำภายในขอบเขตที่กฎหมายกำหนดไว้เท่านั้น เมื่อพิจารณาเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญและกฎหมายที่เกี่ยวข้องแล้ว การกู้ยืมงินของพรรคการเมืองจึงต้องสอดคล้องและเป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

               จากข้อเท็จจริง พฤติการณ์และพยานหลักฐานดังกล่าว เห็นว่า การกู้ยืมเงินของผู้ถูกร้องมีเจตนาหลีกเลี่ยงการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นตามมาตรา 66 เมื่อการรับบริจาคดังกล่าวต้องห้ามตามมาตรา 66 จึงเป็นการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นโดยรู้หรือควรจะรู้ว่าได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา 72 กรณีมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าผู้ถูกร้องกระทำการฝ่าฝืนมาตรา 72 อันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคผู้ถูกร้องตามมาตรา 92 วรรคสอง ประกอบมาตรา 92 วรรคหนึ่ง (3)

               ประเด็นที่สาม คณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองของผู้ถูกร้องจะถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตามมาตรา 92 วรรคสองหรือไม่อย่างไรนั้น ศาลรัฐธรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 7:2 วินิจฉัยว่า เมื่อผู้ถูกร้องได้กระทำการอันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคผู้ถูกร้อง จึงต้องสั่งยุบพรรคผู้ถูกร้อง และเมื่อศาลรัฐธรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคแล้ว จึงชอบที่จะมีคำสั่งให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคผู้ถูกร้องที่ดำรงตำแหน่งดังกล่าวอยู่ในวันที่ 2 ม.ค.62 หรือวันที่ 11 เม.ย.62 โดยกำหนดระยะเวลาของการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งให้เป็นไปตามหลักความได้สัดส่วนพอเหมาะพอควรแก่กรณี ดังคำวินิฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ 3/2562 ลงวันที่ 7 มี.ค.62 ดังนั้นจึงให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคผู้ถูกร้องที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในวันที่มีการกระทำอันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคผู้ถูกร้องมีกำหนดเวลา 10 ปีนับแต่วันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรคผู้ถูกร้อง

               ประเด็นที่สี่ ผู้ซึ่งถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งจะไปจดทะเบียนพรรคการเมืองขึ้นใหม่ หรือเป็นกรรมการบริหารพรรคการเมือง หรือมีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมืองขึ้นใหม่อีกไม่ได้ภายในกำหนดสิบปีนับแต่วันที่พรรคผู้ถูกร้องถูกยุบตามมาตรา 92 วรรคสอง หรือไม่

               ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 7:2 วินิจฉัยว่า เมื่อสั่งยุบพรรคผู้ถูกร้องและเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคผู้ถูกร้องแล้ว จึงต้องสั่งห้ามมิให้ผู้ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งกรรมการบริหารพรรคของผู้ถูกร้องที่ดำรงตำแหน่งดังกล่าวอยู่ในวันที่ 2 ม.ค.62 หรือวันที่ 11 เม.ย.62 ไปจดทะเบียนพรรคการเมืองขึ้นใหม่ หรือเป็นกรรมการบริหารพรรคการเมือง หรือมีส่วนร่วมในการจัดตั้งพรรคการเมืองขึ้นใหม่อีกภายในกำหนดสิบปีนับแต่วันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งยุบพรรค

ธนาธร-ปิยบุตร"ประกาศเดินหน้าต่อตั้งคณะอนาคตใหม่สืบสานอุดมการณ์ต่อไปหลังพรรคถูกยุบ 

       นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ อดีตหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ ประกาศจัดตั้งคณะอนาคตใหม่ เพื่อทำงานทางการเมืองสืบสานอุดมการณ์ของพรรคอนาคตใหม่ต่อไป หลังจากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ยุบพรรคพร้อมตัดสิทธิการเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรคทั้งหมด 10 ปี โดยผู้ที่ถูกตัดสิทธิทั้งหมดจะมาทำงานภายใต้คณะบุคคลดังกล่าว พร้อมทั้งกล่าวคำขอบคุณประชาชนที่ให้การสนับสนุนพรรค และกล่าวคำขอโทษที่พรรคไม่สามารถหยุดยั้งการสืบทอดอำนาจของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ตามที่ได้สัญญากับประชาชนไว้

   "นี่เป็นเวลาที่จะลุกขึ้นยืนอย่างมั่นคง ไม่ใช่เวลาเสียใจ ไม่ใช่เวลาร้องไห้ เราไม่มีเวลาสำหรับสิ่งเหล่านั้น อย่าเปลี่ยนใจ อย่าหมดไฟ อย่าหยุดฝัน...ยังมีคณะอนาคตใหม่ทำงานรณรงค์วาระที่ก้าวหน้าทางการเมืองกับสังคมกับประชาชน ยังมี ส.ส.พรรคอนาคตซึ่งผมเชื่อว่าพวกเขาจะดำเนินอุดมการณ์ของพรรคอนาคตใหม่ต่อไปในสภาผู้แทนราษฎร"นายธนาธร กล่าว

     ขณะที่นายปิยบุตร แสงกนกกุล อดีตเลขาธิการพรรคฯ แถลงแสดงจุดยืนว่าไม่เห็นด้วยกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ พร้อมทั้งเชิญชวนประชาชนออกมารวมตัวที่ทำการพรรคในเวลานี้เพื่อแสดงจุดยืนร่วมกันและให้กำลังใจกัน โดยประกาศว่าจะร่วมกับนายธนาธรออกเดินทางรณรงค์ทางการเมืองทั่วประเทศ

ธนาธร-ปิยบุตร"ประกาศเดินหน้าต่อตั้งคณะอนาคตใหม่สืบสานอุดมการณ์ต่อไปหลังพรรคถูกยุบ

       นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ อดีตหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ ประกาศจัดตั้งคณะอนาคตใหม่ เพื่อทำงานทางการเมืองสืบสานอุดมการณ์ของพรรคอนาคตใหม่ต่อไป หลังจากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ยุบพรรคพร้อมตัดสิทธิการเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรคทั้งหมด 10 ปี โดยผู้ที่ถูกตัดสิทธิทั้งหมดจะมาทำงานภายใต้คณะบุคคลดังกล่าว พร้อมทั้งกล่าวคำขอบคุณประชาชนที่ให้การสนับสนุนพรรค และกล่าวคำขอโทษที่พรรคไม่สามารถหยุดยั้งการสืบทอดอำนาจของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ตามที่ได้สัญญากับประชาชนไว้

     "นี่เป็นเวลาที่จะลุกขึ้นยืนอย่างมั่นคง ไม่ใช่เวลาเสียใจ ไม่ใช่เวลาร้องไห้ เราไม่มีเวลาสำหรับสิ่งเหล่านั้น อย่าเปลี่ยนใจ อย่าหมดไฟ อย่าหยุดฝัน...ยังมีคณะอนาคตใหม่ทำงานรณรงค์วาระที่ก้าวหน้าทางการเมืองกับสังคมกับประชาชน ยังมี ส.ส.พรรคอนาคตซึ่งผมเชื่อว่าพวกเขาจะดำเนินอุดมการณ์ของพรรคอนาคตใหม่ต่อไปในสภาผู้แทนราษฎร"นายธนาธร กล่าว

               นอกจากนั้น คณะอนาคตใหม่จะทำเรื่องการเมืองท้องถิ่นที่เได้ปลุกเมล็ดพันธุ์ไว้ และสิ่งที่จะทำในนามปัจเจก คือจะตั้งมูลนิธิเพื่อพัฒนาการศึกษาและสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะทำงานกับประชาชนอีกครั้ง วันนี้ไม่ใช่วันที่หยุดก้าวเดิน แต่เป็นวันที่จะก้าวเดินในรูปแบบใหม่ จึงขอพลังจากทุกคนเพื่อก้าวเดินต่อไปด้วยกัน ส่วน ส.ส.อนาคตใหม่กับจะยังหนักแน่นและยังไปด้วยกัน เชื่อว่าพวกเขาจะสานต่ออุดมการณ์ของพรรคต่อไป

               "วันนี้ไม่ใช่วันที่เราท้อถอย วันนี้ไม่ใช่วันที่หยุดก้าวเดิน แต่จะก้าวเดินในรูปแบบใหม่ เชื่อว่า ส.ส.ที่ยืนอยู่กับพวกเราอยู่ขณะนี้ จะยังหนักแน่น และจะสานต่อกับนโยบายพรรคอนาคตใหม่...ดังนั้น หากพวกเขาไปอยู่พรรคไหน ก็ขอให้ไปสนับสนุนพวกเขา พวกท่านให้การสนับสนุนผมมาแล้ว ขอให้สนับสนุนพวกเขาอย่างที่เคยสนับสนุนพวกเรามา ก้าวต่อไปข้างหน้า แม้จะไม่มีพรรคอนาคตใหม่ แต่ยังมีคณะอนาคตใหม่ที่ทำงานรณรงค์การเมืองกับประชาชน ผมภาคภูมิใจที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของพรรคอนาคตใหม่ ขอให้พวกเราเดินต่อไป" นายธนาธร กล่าว

               ขณะที่นายปิยบุตร แสงกนกกุล อดีตเลขาธิการพรรคฯ แถลงแสดงจุดยืนว่าไม่เห็นด้วยกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ พร้อมทั้งเชิญชวนประชาชนออกมารวมตัวที่ทำการพรรคในเวลานี้เพื่อแสดงจุดยืนร่วมกันและให้กำลังใจกัน โดยประกาศว่าจะร่วมกับนายธนาธรออกเดินทางรณรงค์ทางการเมืองทั่วประเทศ

               นายปิยบุตร กล่าวว่า ขอใช้อำนาจอธิปไตยของประชาชนวิจารณ์และไม่เห็นด้วยกับคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ เป็นการแสดงความคิดเห็นโดยบริสุทธิ์ใจไม่ใช่การละเมิดอำนาจศาล โดยศาลวินิจฉัยว่าพรรคการเมืองเป็นนิติบุคคลมหาชนทั้งๆ ที่พรรคการเมืองเป็นการรวมตัวของบุคคลและจดทะเบียนกับคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ไม่ได้ถือครองอำนาจรัฐและไม่ได้ใช้อำนาจมหาชน

               นอกจากนั้นจากการที่ศาลฯ ระบุว่า เงินกู้ของพรรคการเมืองอาจกลายเป็นเงินบริจาคและประโยชน์อื่นใด ดังนั้น พรรคการเมืองทุกพรรคดีที่มีการกู้เงินเกินกว่า 10 ล้านบาทอาจถูกตีความว่าเป็นเงินบริจาคหรือประโยชน์อื่นใดและจะถูกยุบพรรคทันที และการใช้มาตรา 72 ของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมืองยุบพรรคอนาคตใหม่ไม่ตรงกับเจตนารมณ์กับกฎหมาย เป็นการขยายความเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด

     นายปิยบุตร กล่าวอีกว่า หากต้องการห้ามไม่ให้พรรคการเมืองไม่ให้กู้เงินก็ควรตรากฎหมายเพื่อกำหนดให้ชัดเจน เพื่อให้สามารถปฏิบัติได้ล่วงหน้าและดำเนินการได้ถูกต้อง ไม่ใช่ปล่อยให้คลุมเครือและปล่อยให้มีการตีความเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อโทษรุนแรงถึงขั้นยุบพรรค ขณะที่หลายพรรคที่ไม่ได้เปิดเผยกิจกรรมที่มาของเงินกลับไม่ถูกลงโทษ นอกจากนั้นยังไม่เห็นด้วยกับการตัดสิทธิเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรคถึง 10 ปีและขอให้ประชาชนตัดสินว่าคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญในวันนี้ถูกต้องหรือไม่

       "ผลสืบเนื่องทางการเมืองไทยจากคำวินิจฉัยวันนี้ คือ ประเทศไทยไม่อนุญาตให้มีพรรคการเมืองที่ทำงานสร้างสรรค์ที่มีความคิดก้าวหน้าปฏิรูปประเทศถึงระดับโครงสร้าง ประเทศไทยเลือกใช้นิติสงครามเลือกจำกัดศัตรูทางการเมืองแบบเดิม และนิติสงครามเช่นนี้ไม่สามารถแก้ไขความขัดแย้งได้ ตรงกันข้ามกลับตอกลิ่มความขัดแย้งมากกว่าเดิม"นายปิยบุตร กล่าว

      นายปิยบุตร กล่าวว่า หากการยุบพรรคครั้งนี้เพียงเพราะว่าผู้มีอำนาจต้องการผลักไสยตนเองและธนาธรออกไป แต่ยืนยันว่าพวกเขาคิดผิดครับ เพราะความคิดแบบอนาคตใหม่จะเจริญงอกงามเติบโตกว้างยิ่งกว่า เพราะตนเองและธนาธรจะออกโลดแล่นทางการเมืองยิ่งกว่าเดิม หากคิดว่านี่เป็นการตัดไฟแต่ต้นลม พวกเขาคิดผิดครับ เพราะนี่คือไฟลามทุ่ง พวกเขาคิดผิดนี่เป็นอาการที่แสดงให้เห็นว่าอำนาจที่เขาถืออยู่นั้นปราศจากความชอบธรรม

      "นี่คือจุดเริ่มต้นของประชาชนเพื่อให้ได้มาซึ่งประชาธิปไตย เราจะร่วมกันต่อสู้ต่อไป ความคิดแบบอนาคตใหม่จะเติบโตยิ่งกว่าเดิม ผมและธนาธรจะรณรงค์ทางการเมืองทั่วประเทศอย่างไม่รู้เหนื่อย นี่ไม่ใช่จุดจบแต่คือจุดเริ่มต้น เพราะพวกเราเป็นปีศาจที่กาลเวลาได้สร้างขึ้นเพื่อหลอกหลอนคนในโลกเก่า"นายปิยบุตร กล่าว

สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (IQ)