1. การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง (Civic

Education) เป็นเครื่องมือในการปฏิรูปคน

ให้มีความเป็นพลเมือง การศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองจะช่วยทำให้ผู้เรียนมีความรู้ มีทักษะ และมีความรับผิดชอบที่พร้อมพอสำหรับการเข้าไปมีส่วนร่วมในการสร้างการเปลี่ยนแปลงทุกมิติของสังคม

          หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเห็นด้วยกับข้อเสนอแนะของคณะกรรมาธิการฯ โดยมีความเห็นว่า มาตรา 26 แห่งพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 กำหนดให้สถาบันอุดมศึกษามีหน้าที่และอำนาจในการจัดการศึกษาเพื่อสนองต่อความจำเป็นและความต้องการของประเทศในด้านต่างๆ รวมทั้งส่งเสริมให้เกิดการพัฒนากำลังคน เพื่อให้ประเทศพัฒนาไปสู่ประเทศที่มีความก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และมีพลเมืองที่มีคุณภาพ จึงเห็นว่า สถาบันอุดมศึกษาสามารถจัดการเรียนการสอนเพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความเป็นพลเมืองคุณภาพได้ โดยผ่านการพัฒนาและบูรณาการหลักสูตร และจะต้องจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับเกณฑ์มาตรฐานการอุดมศึกษาต่างๆ เช่น เกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับอนุปริญญา หรือระดับปริญญาตรี และมีข้อเสนอแนะเพิ่มเติมว่า ศธ. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำหลักสูตรควรดำเนินการปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกับแนวทางการศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง (Civic Education) โดยดำเนินการวิเคราะห์และเชื่อมโยงหลักสูตรที่มี เช่น วิชาสังคม ศาสนาและวัฒนธรรม วิชาหน้าที่พลเมือง และหลักสูตรโตไปไม่โกง เป็นต้น และส่งเสริมให้มีวิชาทักษะ เพื่อรองรับกับตลาดแรงงาน รวมทั้งบูรณาการกิจกรรมการศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง สำหรับผู้เรียนในระบบและการศึกษานอกระบบ เพื่อไม่ให้เป็นภาระของสถานศึกษา ครูผู้สอน และผู้เรียน

2. การศึกษาฟรี มีคุณภาพถ้วนหน้าสำหรับเด็กทุกคน รัฐต้องสร้างกลไกเพื่อเอื้ออำนวยความสะดวกในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพสำหรับเด็กทุกคน

          ควรเพิ่มเติมเนื้อหาเกี่ยวกับการกระจายอำนาจการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและข้อมูลการอุดหนุนงบประมาณของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี และสาธารณรัฐเกาหลี ในรายงานการพิจารณาศึกษาเรื่องดังกล่าว เพื่อพิจารณาศึกษาว่าจะช่วยลดความเหลื่อมล้ำได้อย่างไรบ้าง เช่น การอุดหนุนโรงเรียนที่มีลักษณะแตกต่างกันตามบริบทการจัดการศึกษา ระบบบัญชี และการจัดทำงบประมาณ

3. การจัดการศึกษาบนหลักแห่งการกระทำที่ทัดเทียมกัน (Equalization System) หรือเสมอภาคกัน ช่วยเหลือกลุ่มคนหรือพื้นที่ที่ยังอ่อนแอ ให้พัฒนาขึ้นมาให้ทัดเทียมกับกลุ่มคนหรือพื้นที่อื่นๆ

          ควรเพิ่มติมเนื้อหาเกี่ยวกับการปรับวิธีการจัดสรรงบประมาณของโรงเรียน ในรายงานการพิจารณาศึกษาเรื่องดังกล่าว เพื่อให้มีงบประมาณเพียงพอในการจัดการศึกษา เช่น การให้มีมาตรฐานขั้นต่ำด้านทรัพยากรทางการศึกษา และการจัดสรรทรัพยากรที่จำเป็นเพื่อให้มาตรฐานระหว่างโรงเรียนชนบทและเพิ่มอำนาจการตัดสินใจการจัดสรรงบประมาณ เป็นต้น การส่งเสริมบุคลากร และการสร้างสภาพแวดล้อมของโรงเรียนให้เหมาะกับการเรียนรู้ รวมถึงมีโครงสร้างพื้นฐานและเครื่องมือ อุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการเรียนการสอน

4. การจัดการศึกษาควรคำนึงถึงการแก้ปัญหาความยากจนและลดความเหลื่อมล้ำที่มีอยู่ในระดับภูมิภาคหรือท้องถิ่นเป็นสำคัญควรจัดการศึกษาให้เป็นไปตามสภาพภูมิประเทศและทรัพยากรธรรมชาติ ทำให้คนในชุมชนได้มีสถานที่เรียนที่เพียงพอ และได้เรียนตามภูมิสังคมของตนเอง และยึดโยงกับชุมชนของตน ซึ่งจะเป็นพื้นฐานการพัฒนาความสามารถที่เพิ่มมากขึ้นต่อไปได้

          ควรปรับโครงสร้างหลักสูตรและเวลาเรียนที่เอื้อให้เปิดรายวิชาเพิ่มเติม หรือใช้หลักสูตรสถานศึกษาที่สอดคล้องกับความต้องการของท้องถิ่นได้

5. การปฏิรูปครู ปฏิรูปการศึกษาในการผลิตสร้างครูทั้งระบบ เนื่องจากครูคือต้นทางและต้นแบบของเด็กๆ และเยาวชนในระบบการศึกษา ซึ่งจะส่งผลต่อความคิดและพฤติกรรมของเด็ก

          หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเห็นด้วยกับข้อเสนอแนะของคณะกรรมาธิการฯ

6. การพัฒนาการเรียนการสอน เสริมด้วยเทคโนโลยีที่เหมาะสมแก่สภาพพื้นที่ของผู้เรียน

          ควรสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมแก่สภาพพื้นที่ของผู้เรียน อาทิ คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต ที่บูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อแก้ไขปัญหาความไม่เพียงพอและความพร้อมของเทคโนโลยีในสถานศึกษา รวมทั้งเพิ่มศักยภาพด้านดิจิทัลให้กับสถานศึกษา โดยสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานด้าน ICT และสัญญาณเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ส่งเสริมความรู้ด้านเทคโนโลยีให้กับครู รวมถึงเพิ่มการจัดการเรียนการสอนผ่านทีวีดิจิทัลให้แก่สถานศึกษาขนาดเล็ก ที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลทุรกันดารหรืออาจถ่ายโอนโรงเรียนขนาดเล็กให้อยู่ในการกำกับดูแลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อพัฒนาสถานศึกษานั้นต่อไป

7. การศึกษาเพื่อลดความยากจนและเหลื่อมล้ำต้องเป็นไปในทิศทางการศึกษาที่มีคุณภาพสามารถปรับตัวอยู่ในสังคมได้ และแก้ปัญหาตนเองได้ พึ่งพาตนเองและจัดการตนเองได้ไม่เป็นภาระของสังคม

          หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเห็นด้วยกับข้อเสนอแนะของคณะกรรมาธิการฯ