การแก้ไขสัญญาร่วมทุนจัดตั้ง บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอิน จำกัด

Details: Category: มติ ครม.; Published: Tuesday, 22 November 2022 22:37; Hits: 1555

การแก้ไขสัญญาร่วมทุนจัดตั้ง บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอิน จำกัด

คณะรัฐมนตรีมีมติรับทราบการแก้ไขสัญญาร่วมทุนจัดตั้ง บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอิน จำกัด ข้อ 10 และการแก้ไขชื่อคู่สัญญาร่วมทุนตามที่กระทรวงอุตสาหกรรม (อก.) เสนอดังนี้

1. ให้มีการแก้ไขสัญญาร่วมทุนจัดตั้ง บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ ข้อ 10 จากเดิมที่ระบุว่า “…คณะกรรมการบริษัท ซึ่งจะต้องประกอบด้วยกรรมการที่มาจากการเสนอชื่อของคู่สัญญาแต่ละฝ่าย โดยจำนวนสัดส่วนของกรรมการนั้นให้เป็นไปตามสัดส่วนของจำนวนหุ้นที่ถือ ทั้งนี้ จำนวนกรรมการฝ่ายรัฐต้องมีไม่น้อยกว่า 3 คน โดยมีอธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมเป็นกรรมการโดยตำแหน่งและเป็นประธานกรรมการด้วย” เป็น “…คณะกรรมการบริษัท ซึ่งจะต้องประกอบด้วยกรรมการที่มาจากการเสนอชื่อของคู่สัญญาแต่ละฝ่าย โดยจำนวนสัดส่วนกรรมการนั้นให้เป็นไปตามสัดส่วนของจำนวนหุ้นที่ถือ ทั้งนี้ จำนวนกรรมการฝ่ายรัฐต้องมีไม่น้อยกว่า 3 คน โดยเป็นผู้แทนจาก อก. 2 คน และผู้แทนจากกระทรวงการคลัง (กค.) 1 คน เป็นกรรมการโดยผู้แทนจาก อก. เป็นประธานกรรมการ”

2. ให้มีการแก้ไขชื่อคู่สัญญาร่วมทุนจากเดิม “บริษัท บวรกิจร่วมทุนจำกัด” เป็น “บริษัท สนิทเสถียร จำกัด”

สาระสำคัญของเรื่อง

อก. รายงานว่า

1. โรงงานกระดาษบางปะอินก่อตั้งขึ้นโดย บริษัท ส่งเสริมเศรษฐกิจแห่งชาติ จำกัด ตั้งแต่ปี 2498 เพื่อผลิตกระดาษใช้ภายในประเทศและส่งเสริมการใช้วัตถุดิบภายในประเทศซึ่งต่อมาเมื่อมีการยุบเลิกบริษัท ส่งเสริมเศรษฐกิจแห่งชาติฯ ในวันที่ 30 กันยายน 2511 จึงได้โอนกิจการโรงงานมาขึ้นในสังกัดกรมโรงงานอุตสาหกรรม อก. เพื่อเป็นกลไกในการรักษาระดับราคาการจำหน่ายผลิตภัณฑ์และปัจจัยในการแก้ไขปัญหาด้านแรงงานแห่งชาติ แต่ผลการดำเนินการของโรงงานกระดาษบางปะอินขาดทุนติดต่อกันมาหลายปี ในปี 2527 อก. จึงมีนโยบายที่จะให้มีการแปรสภาพโรงงานกระดาษบางปะอินโดยให้เอกชนเข้าร่วมถือหุ้นและบริหารงานโรงงานกระดาษบางปะอิน เพื่อให้มีการปรับปรุงการบริหารงานและความคล่องตัวเพื่อเพิ่มขีดความสามารถทางธุรกิจและเพื่อการขยายกำลังการผลิตให้มีความเหมาะสมทางเศรษฐกิจจึงได้เกิดสัญญาร่วมทุนจัดตั้งบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ ขึ้นตาม มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2529 โดยเป็นการร่วมทุนระหว่าง บริษัท บวรกิจร่วมทุนฯ กับ อก. ตามสัญญาร่วมทุน ลงที่ 31 มีนาคม 2530 ในสัญญาดังกล่าวระบุให้ฝ่ายรัฐถือหุ้นในอัตราร้อยละ 30 และ ฝ่ายเอกชนถือหุ้นในอัตราร้อยละ 70 ของจำนวนหุ้นทั้งหมดของบริษัทที่จัดตั้งขึ้น และฝ่ายรัฐยินยอมให้ฝ่ายเอกชนร่วมเป็นผู้บริหารของบริษัท นอกจากนี้ตามข้อ 10 ของสัญญากำหนดให้บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษ บางปะอินฯ มีกรรมการฝ่ายรัฐไม่น้อยกว่า 3 คน โดยกำหนดให้อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมเป็นกรรมการโดยตำแหน่ง รวมทั้งกำหนดให้เป็นประธานกรรมการด้วย (บริษัทดังกล่าวมีกรรมการทั้งหมด 10 คน)

2. เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2564 รองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม) กำหนดให้มีการประชุมเพื่อหารือในประเด็นที่นายกรัฐมนตรีได้รับเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับการดำเนินงานของ บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ จำนวน 2 ประเด็น ดังนี้

ประเด็น

ข้อสั่งการรองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม)

ประเด็นที่ 1 ขณะนี้บริษัทไม่สามารถดำเนินงานได้ เนื่องจากอธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมซึ่งเป็นประธานกรรมการบริษัทโรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ (เป็นไปตามสัญญาร่วมทุนข้อ 10) ได้ขอหยุดปฏิบัติหน้าที่ประธานกรรมการ ตามที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (คณะกรรมการ ป.ป.ช.) ได้ออกประกาศกำหนดตำแหน่งที่ห้ามมิให้ดำเนินกิจการตามความในมาตรา 126 และมาตรา 127 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 เพื่อป้องกันในเรื่องผลประโยชน์ขัดกัน และตำแหน่งอธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมเป็นตำแหน่งที่ถูกห้ามตามประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช ดังกล่าว

หมายเหตุ : อก. ได้หารือไปยังคณะกรรมการ ป.ป.ช. เกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว ซึ่งคณะกรรมการ ป.ป.ช. แจ้งว่า อก. ควรพิจารณาว่ายังคงมีความจำเป็นที่อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมเข้าไปเป็นประธานกรรมการและกรรมการบริษัทหรือไม่ ซึ่งต้องพิจารณาทบทวนหลักการและเหตุผลภายใต้เงื่อนไขของกฎหมายเพื่อมิให้ขัดแย้งต่อบทบัญญัติมาตรา 126 และมาตรา 127 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561

ประเด็นที่ 2 อก. ไม่สามารถดำเนินการซื้อขายที่ดินราชพัสดุอันเป็นที่ตั้งโรงงานให้กับบริษัทตามที่สัญญาร่วมทุนกำหนดได้ (เป็นไปตามสัญญาร่วมทุนข้อ 4) ซึ่งกรมธนารักษ์ได้ชี้แจงว่าเหตุที่ทำให้ไม่สามารถทำการขายที่ดินราชพัสดุดังกล่าวให้บริษัทได้ เนื่องจากเดิมกฎกระทรวง ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2525) ออกตามความในพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 ซึ่งเป็นกฎหมายที่บังคับใช้ในขณะทำสัญญากำหนดว่าการขายที่ดินราชพัสดุจะต้องกระทำโดยวิธีประมูลเพียงประการเดียว แต่ต่อมา กค. ได้มีการแก้ไขกฎหมายดังกล่าว โดยปัจจุบันที่ราชพัสดุสามารถทำการซื้อขายได้ตามกฎกระทรวงว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการโอนกรรมสิทธิ์ที่ราชพัสดุที่มิใช่ที่ดินที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ พ.ศ. 2550 โดยอนุญาตให้สามารถขายที่ราชพัสดุโดยวิธีอื่นที่ไม่ต้องใช้วิธีประมูลได้ อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมากรมธนารักษ์และบริษัทโรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ ไม่สามารถตกลงกันได้ เนื่องจากบริษัทต้องการซื้อที่ดินในราคา ณ วันลงนามในสัญญา ตามที่สัญญาข้อ 4 ระบุ แต่กรมธนารักษ์เห็นว่าราคาดังกล่าวแตกต่างกับราคาปัจจุบันมาก ต่อมาบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ จึงได้ยื่นฟ้อง อก. กค. และกรมธนารักษ์ต่อศาลแพ่ง และศาลแพ่งได้มีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2563 ว่า สัญญาข้อ 4 ดังกล่าวเป็นข้อตกลงที่กำหนดขึ้นเป็นการแตกต่างกับกฎกระทรวง ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2525) ออกตามความในพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 ข้อตกลงตามสัญญาร่วมทุนดังกล่าวจึงเป็นนิติกรรมที่เสียเปล่ามาแต่ต้น ไม่มีผลใดๆ ทางกฎหมาย ตกเป็นโมฆะ ซึ่งต่อมาบริษัทได้อุทธรณ์คำพิพากษาดังกล่าวต่อศาลอุทธรณ์ขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์

ในเรื่องตำแหน่งประธานบริษัทฯ เห็นสมควรให้ อก. ไปเจรจากับคู่สัญญาฝ่ายเอกชน ให้มีการแก้ไขสัญญาจัดตั้งฯ เพื่อให้ไม่ขัดต่อข้อกฎหมายและคำแนะนำของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ซึ่งอาจเป็นการระบุให้มีผู้แทน อก. เข้าไปเป็นประธานและกรรมการในบริษัทฯ และอาจมีผู้แทน กค. ในฐานะหน่วยงานที่ดูแลจัดการทรัพย์สินของรัฐเข้าร่วมเป็นกรรมการด้วย หากคู่สัญญาเห็นชอบในแนวทางแก้ไขให้ อก. นำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาเห็นชอบเพื่อการแก้ไขสัญญาต่อไป นอกจากนี้ได้มอบหมายให้ อก. และ กค. พิจารณาในประเด็นความจำเป็นและเหมาะสมต่อสภาวการณ์ว่า รัฐยังควรเข้าไปถือหุ้นในกิจการของบริษัทเพื่อดำเนินธุรกิจอุตสาหกรรมกระดาษนี้ต่อไป หรือไม่ หรือจะขายหุ้นของรัฐออกไปแล้วเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาด้วย โดยให้ อก. เร่งดำเนินการและรายงานความคืบหน้าเป็นระยะในเรื่องการซื้อขายที่ดิน 493 ไร่ ที่บางปะอินนั้นเห็นว่าเมื่อได้มีการนำคดีขึ้นสู่การพิจารณาของศาลแล้วและยังมิได้มีคำพิพากษาถึงที่สุด จึงควรให้เป็นการดำเนินกระบวนคดีระหว่างคู่ความในชั้นศาลก่อนหรือจะใช้วิธีเจรจาตกลงระหว่างกรมธนารักษ์กับฝ่ายเอกชนก็ได้

3. ต่อมา บริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ ได้แจ้งว่าตามที่รองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม) ได้สั่งการให้พิจารณาให้มีการแก้ไขสัญญาร่วมทุนฯ ข้อ 10 เรื่องประธานและกรรมการ ซึ่งผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของบริษัทได้ร่วมหารือกับกรมโรงงานอุตสาหกรรมแล้ว โดยบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษ บางปะอินฯ ขอให้พิจารณา ดังนี้

3.1 แก้ไขสัญญาร่วมทุนฯ ข้อ 10 เป็น “คณะกรรมการบริษัทซึ่งจะต้องประกอบด้วยกรรมการที่มาจากการเสนอชื่อของคู่สัญญาแต่ละฝ่าย โดยจำนวนสัดส่วนกรรมการนั้นให้เป็นไปตามสัดส่วนของจำนวนหุ้นที่ถือ ทั้งนี้ จำนวนกรรมการฝ่ายรัฐต้องมีไม่น้อยกว่า 3 คน โดยเป็นผู้แทนจาก อก. 2 คน และผู้แทนจาก กค. 1 คน เป็นกรรมการ โดยผู้แทนจาก อก. เป็นประธานกรรมการ”

3.2 ขอให้พิจารณาโอนสิทธิหน้าที่ตามสัญญาร่วมทุนและแก้ไขชื่อให้ บริษัท สนิทเสถียร จำกัด เข้าเป็นคู่สัญญาฝ่ายเอกชนแทนบริษัท บวรกิจร่วมทุนฯ เนื่องจากบริษัท บวรกิจร่วมทุนฯ ได้โอนซื้อขายหุ้นบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ ให้กับบริษัทอื่นในกลุ่มเดียวกันโดยได้ควบรวมเป็นบริษัท สหหมิงฮั้วพาณิชย์ จำกัด และบริษัท สนิทเสถียรฯ ซึ่งเป็นบริษัทซึ่งมีผู้ถือหุ้นรายใหญ่กลุ่มเดียวกับบริษัท สหหมิงฮั้วพาณิชย์ฯ ได้เข้ารับผิดชอบการบริหารงานของบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ มาตั้งแต่ปี 2548

4. ในส่วนของกรณีการดำเนินการในเรื่องนี้เข้าข่ายจะต้องดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมายว่าด้วยการร่วมทุนระหว่างรัฐและเอกชนหรือไม่ อก. ได้แจ้งข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับดังกล่าวว่า สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจได้ตอบข้อหารือสรุปความได้ว่า สัญญาร่วมทุนจัดตั้งบริษัท โรงงานอุตสาหกรรมกระดาษบางปะอินฯ มีขึ้นก่อนที่พระราชบัญญัติการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2556 จะใช้บังคับ และไม่เข้าข่ายลักษณะโครงการที่จะต้องดำเนินการตามพระราชบัญญัติการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน พ.ศ. 2556