การให้การยอมรับในข้อแก้ไขอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของ เสียอันตรายและการกำจัด (Ban Amendment)

Details: Category: มติ ครม.; Published: Tuesday, 06 September 2022 22:20; Hits: 2019

GOV 11

การให้การยอมรับในข้อแก้ไขอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของ เสียอันตรายและการกำจัด (Ban Amendment)

คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบต่อการให้การยอมรับในข้อแก้ไขอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุม การเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำจัด (Ban Amendment) รวมทั้งมอบหมายให้กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) จัดทำตราสารการยอมรับ (Instrument of Acceptance) และส่งมอบให้เลขาธิการสหประชาชาติ ณ สำนักงานใหญ่องค์การสหประชาชาติ นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกาต่อไปตามที่ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) เสนอ

สาระสำคัญของเรื่อง

1. คณะรัฐมนตรีมีมติ (2 มีนาคม 2533) เห็นชอบให้ประเทศไทยเข้าร่วมลงนามเป็นภาคีสมาชิกในอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำจัด (อนุสัญญาบาเซลฯ) และต่อมาได้มีมติ (8 กรกฎาคม 2540) เห็นชอบให้ประเทศไทยให้สัตยาบันเข้าเป็นภาคีสมาชิกอนุสัญญาบาเซลฯ

2. อนุสัญญาบาเซลฯ มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี 2535 มีวัตถุประสงค์เพื่อปกป้องสุขภาพอนามัยของประชาชนและสิ่งแวดล้อมจากการจัดการของเสียอันตราย ลดการเกิดของเสียอันตรายและส่งเสริมการจัดการของเสียอย่างเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จำกัดการเคลื่อนย้ายของเสียอันตราย และมีระบบกฎหมายที่ใช้ในกรณีที่มีการเคลื่อนย้ายของเสียอันตรายข้ามแดน ปัจจุบันมีภาคีสมาชิกทั้งหมด 189 ประเทศ โดยประเทศไทยเป็นภาศีสมาชิก ในลำดับที่ 115 ตั้งแต่ปี 2541

3. ภายใต้อนุสัญญาบาเซลฯ ประเทศไทยมีพันธกรณีที่ต้องปฏิบัติ เช่น ต้องมีกฎหมายรองรับเพื่อควบคุมการนำเข้า ส่งออก และการนำผ่านของเสียอันตรายข้ามแดนให้สามารถดำเนินการอย่างปลอดภัย ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยและสิ่งแวดล้อม

4. ประเทศไทยเข้าร่วมเป็นภาศีสมาชิกอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำจัด (Ban Amendment) ตั้งแต่ปี 2541 ต่อมาในปี 2538 และปี 2562 ที่ประชุม รัฐภาคีอนุสัญญาบาเซลฯ สมัยที่ 3 และสมัยที่ 14 ได้รับรองการแก้ไขอนุสัญญาบาเซลฯ และมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2562 และวันที่ 1 มกราคม 2564 ตามลำดับ โดยการแก้ไขอนุสัญญาบาเซลฯ มีสาระสำคัญหลัก 2 ประเด็น ดังนี้

ประเด็น

สาระสำคัญ

1) การห้ามนำเข้า/ส่งออก ของเสียอันตราย

(1) ห้ามประเทศในกลุ่ม (Organization for Economic Cooperation and Development: OECD) ประชาคมยุโรป (European Communities: EC) และลิกเตน สไตน์ ส่งของเสียอันตรายทุกประเภทไปยังประเทศอื่นเพื่อนำไปกำจัดโดยวิธีการที่อนุสัญญาบาเซลฯ กำหนด (เช่น การฝังกลบ การเผา)

(2) ห้ามประเทศในกลุ่ม OECD ประชาคมยุโรป และลิกเตนสไตน์ส่งของเสียอันตราย (เช่น ของเสียจากการรักษาพยาบาลทางการแพทย์ และของเสียจากการกำจัดของเสียอุตสาหกรรม ที่มีคุณลักษณะความอันตรายตามที่กำหนด (เช่น ระเบิดได้ ของเหลวไวไฟ สารติดเชื้อ) ไปยังประเทศอื่น

2) การเพิ่มประเภทของเสียอันตราย

เป็นการเพิ่มให้ขยะพลาสติก เช่น โพลีเอทิลีน (PE) โพลีโพรพีลีน (PP) โพลีเอทิลีนเทเรฟทาเลต (PET) ถือเป็นของเสียอันตรายตามอนุสัญญาบาเซลฯ ซึ่งตามอนุสัญญาบาเซลฯ จะมีการกำหนดเงื่อนไขในการนำเข้า/ส่งออก เช่น ห้ามนำเข้า/ส่งออก นำเข้า/ส่งออกได้เฉพาะขยะที่สะอาดและจะนำมารีไซเคิลอย่างเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเท่านั้น เป็นต้น

ทั้งนี้ หากคณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้ประเทศไทยให้การยอมรับในครั้งนี้ จะส่งผลให้ประเทศไทยถูกห้ามมิให้นำเข้าของเสียอันตรายตามข้อ 1) รวมทั้งจะต้องพิจารณาการนำเข้าขยะพลาสติกตามข้อ 2) ตามเงื่อนไขที่อนุสัญญาบาเชลฯ กำหนด

ในครั้งนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจึงขอให้นำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาให้ความเห็นชอบต่อการให้การยอมรับในข้อแก้ไขอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำจัด (Ban Amendment) และมอบหมายให้กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) จัดทำตราสารการยอมรับ (Instrument of Acceptance) และส่งมอบให้เลขาธิการสหประชาชาติ ณ สำนักงานใหญ่องค์การสหประชาชาติ นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกาต่อไป ซึ่งได้ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติในการประชุมครั้งที่ 2/2565 เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2565 แล้ว