WORLD7

smed PIONEER 720x100ใจฟู720x100pxgpf 720x100 66

แผนปฏิบัติการด้านระบบสุขภาพปฐมภูมิ (พ.ศ. 2564 - 2575)

GOV8

แผนปฏิบัติการด้านระบบสุขภาพปฐมภูมิ (.. 2564 - 2575)

          คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแผนปฏิบัติการด้านระบบสุขภาพปฐมภูมิ (.. 2564 - 2575) (แผนปฏิบัติการฯ) ตามที่กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เสนอ

          สำหรับค่าใช้จ่ายที่อาจเกิดขึ้นในปีงบประมาณ .. 2565 ภายใต้แผนปฏิบัติการดังกล่าว เห็นควรให้กระทรวงสาธารณสุขและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้จ่ายจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีที่ได้รับจัดสรร หรือปรับแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ หรือโอนเงินจัดสรรหรือเปลี่ยนแปลงเงินจัดสรร หรือใช้จ่ายจากเงินนอกงบประมาณ แล้วแต่กรณี โดยคำนึงถึงความประหยัด ความคุ้มค่า ผลสัมฤทธิ์และประโยชน์ที่จะได้รับเป็นสำคัญ ส่วนค่าใช้จ่ายในปีงบประมาณต่อๆ ไป เห็นควรให้จัดทำแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณรายปีเพื่อเสนอขอตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปีตามความจำเป็นและเหมาะสมตามขั้นตอนต่อไป ตามความเห็นของสำนักงบประมาณ

          สาระสำคัญของเรื่อง

          สธ. รายงานว่า

          1. คณะกรรมการสุขภาพปฐมภูมิ ในคราวประชุมครั้งที่ 4/2563 เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2563 มีมติเห็นชอบในหลักการ (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ ตามพระราชบัญญัติระบบสุขภาพปฐมภูมิ .. 2562 และให้นำเสนอสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) พิจารณาดำเนินการตามขั้นตอนแนวทางการเสนอแผนระดับที่ 3 เข้าสู่การพิจารณาของคณะรัฐมนตรี

          2. สธ. ได้เสนอ (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ ต่อ สศช. โดยสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สภาพัฒนาฯ) ในคราวประชุมเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2564 มีมติเห็นชอบในหลักการ (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ และมีความเห็นให้ สธ. พิจารณาเพิ่มเติมใน 8 ประเด็นสำคัญ เนื่องจากเห็นว่าการกำหนดแนวทางการพัฒนายังไม่ครอบคลุมระบบสุขภาพปฐมภูมิ (ระบบปฐมภูมิฯ) ในทุกมิติและทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะภาคส่วนอื่นๆ ที่ไม่ได้อยู่ในสังกัดของ สธ.อีกทั้งยังขาดการพัฒนาแนวทางใหม่ๆ ที่รองรับบริบทการเปลี่ยนแปลง โดยมีสาระสำคัญสรุปได้ ดังนี้

 

ประเด็น

สาระสำคัญ

(1) พันธกิจ วิสัยทัศน์ และ

เป้าหมาย

ควรปรับให้สะท้อนแนวคิดของระบบปฐมภูมิฯ ที่ให้ความสำคัญกับ (1) การเปลี่ยนฐานการดูแลสุขภาพจากโรงพยาบาลเป็นการใช้บ้านและชุมชน โดยมีประชาชนเป็นผู้ขับเคลื่อนระบบ (2) ปรับจากรัฐเป็นผู้ลงทุนหลักเป็นการร่วมมือระหว่างภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ภาคเอกชน และภาคประชาชน และ (3) การจัดการกับปัจจัยสังคมกำหนดสุขภาพ (Social Determinants of Health)1 เพื่อนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมในระยะยาว

(2) ระยะเวลาดำเนินการ

ปรับห้วงเวลาของ (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ เป็น ปี .. 2564 – 2575 (เดิม ปี .. 2564 – 2573) เพื่อให้สอดคล้องกับห้วงเวลาของแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (รายละเอียดเพิ่มเติมตามข้อ 4.7.3)

(3) จัดลำดับความสำคัญประเด็นการพัฒนาในระยะต่างๆ

• ระยะเร่งด่วน (ปี .. 2564 - 2565) เน้นพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานโดยเฉพาะด้านดิจิทัล การวางแนวทางกระจายอำนาจให้ท้องถิ่น ฯลฯ

• ระยะปานกลาง (ปี .. 2566 - 2570) เน้นสร้างเสริมให้ประชาชนสามารถดูแลสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้อย่างเป็นรูปธรรม

• ระยะยาว (ปี .. 2571 - 2575) เน้นการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้จัดบริการสุขภาพปฐมภูมิ (บริการปฐมภูมิฯ) แก่ผู้สูงอายุและผู้มีภาวะพึ่งพิงให้ครอบคลุมทุกพื้นที่ การให้ความสำคัญกับการรักษาแบบประคับประคอง การดูแลผู้ป่วยในระยะกลาง ระยะยาว และระยะสุดท้าย

(4) ปรับปรุง/เพิ่มจุดเน้นแนวทางการพัฒนาของ

แต่ละยุทธศาสตร์

(รายละเอียดยุทธศาสตร์

ตามข้อ 2.3)

• ยุทธศาสตร์ที่ 1 เช่น พัฒนาระบบพี่เลี้ยงชุมชนร่วมกับแกนนำชุมชน โดยมีแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวเป็นโค้ชเพื่อให้เกิด Community Health Ecosystem ฯลฯ

• ยุทธศาสตร์ที่ 2 เช่น พัฒนาเรื่อง Coaching System/Training the Trainer ดึงดูดแพทย์ให้อบรมด้านเวชศาสตร์ครอบครัวเพื่อปฏิบัติงานใน ถิ่นฐานบ้านเกิด ฯลฯ

• ยุทธศาสตร์ที่ 3 เช่น ทำฐานข้อมูลและโครงสร้างที่สอดประสานกันเพื่อการส่งต่อข้อมูลนำนวัตกรรมใหม่มาให้บริการปฐมภูมิฯ เช่น เครื่องเจาะวัดน้ำตาลในเลือดแบบพกพา ซึ่งสามารถเชื่อมโยงผลเข้าสู่ฐานข้อมูลของคณะผู้ให้บริการสุขภาพปฐมภูมิ (คณะผู้ให้บริการฯ) ได้โดยตรง ฯลฯ

• ยุทธศาสตร์ที่ 4 เช่น ส่งเสริมให้ประชาชนตระหนักถึงความรับผิดชอบในการดูแลสุขภาพ ฯลฯ

• ยุทธศาสตร์ที่ 5 เช่น จัดทำแนวทางที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ ให้ชัดเจน ให้ความสำคัญกับการขับเคลื่อนโดยทีมพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.)

(5) เพิ่มยุทธศาสตร์อื่นๆ

• เพิ่มแนวทางรองรับการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ อาทิ (1) การรองรับการเป็นสังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ โดยวางระบบการดูแลในชุมชน เน้นการรักษาแบบประคับประคองและระยะท้าย (2) การนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้ให้บริการ เช่น Telemedicine/Personal Health Record ที่เชื่อมโยงกับอุปกรณ์ดิจิทัล (3) การรองรับโรคอุบัติใหม่ โรคระบาด และภัยธรรมชาติอย่างฉับพลัน

• การสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อการจัดระบบปฐมภูมิฯ ตามบริบทที่แตกต่างกัน เน้นการศึกษาและการกำหนดมาตรการที่ตอบสนองบริบทสังคมเมือง ซึ่งมีความเปราะบางมากกว่าในหลายมิติ

• การเชื่อมโยงพระราชบัญญัติปฐมภูมิฯ กับกฎหมาย/กฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง

(6) การวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้

ส่วนเสีย

จัดทำแผนภาพแสดงความเชื่อมโยงและวิเคราะห์บทบาทความรับผิดชอบและศักยภาพของหน่วยงานและภาคีเครือข่ายต่างๆ และผู้มีส่วนได้ ส่วนเสียกับระบบปฐมภูมิฯ เพื่อนำไปสู่การวิเคราะห์การดำเนินงานและการสนับสนุนที่ควรเพิ่มเติม และแสดงให้เห็น Value Chain และ Data Chain ที่ช่วยให้การติดตาม การจัดสรรงบประมาณ และการบูรณาการเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลได้อย่างแท้จริง

(7) การจัดทำโครงการและ

งบประมาณ

ให้ความสำคัญกับการดำเนินโครงการที่มุ่งเน้นการป้องกันและโครงการ ใหม่ๆ ที่รองรับบริบทในอนาคต อาทิ การลงทุนด้านเทคโนโลยี การวางแนวทางกระจายอำนาจให้ อปท.

(8) การบริหารจัดการและ

การติดตามประเมินผล

• ควรเพิ่มกลไกการประเมินผลระดับชาติและระดับเขตสุขภาพ และกำหนดให้มีกระบวนการพิจารณาทบทวนและปรับปรุงแผนปฏิบัติการฯ ให้สอดคล้องกับบริบทที่เปลี่ยนแปลงไปในอนาคต

• การกำหนดตัวชี้วัด โดย (1) จัดกลุ่มตัวชี้วัดเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ความสำเร็จในระดับของการสร้างความตระหนัก การริเริ่มดำเนินการ และการดำเนินการและ (2) จัดทำตัวชี้วัดที่สะท้อนไปสู่การบรรลุเป้าหมายที่เป็นรูปธรรม อาทิตัวชี้วัดในระดับภาพรวมของแผน (เช่น อายุคาดเฉลี่ยของการมีสุขภาพดี) ตัวชี้วัดที่สะท้อนการรองรับบริบทที่เปลี่ยนแปลงในอนาคต (เช่น ความครอบคลุมของระบบการดูแลแบบประคับประคองและระยะสุดท้ายในชุมชน) และตัวชี้วัดความพร้อมในการรับมือโรคอุบัติใหม่ ทั้งนี้ ควรกำหนดค่าเป้าหมายตัวชี้วัดในแต่ละระยะให้เป็นแบบก้าวหน้า (Progressive)

 

          3. สธ. ได้รับความเห็นของสภาพัฒนาฯ ไปดำเนินการปรับแก้ไข (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ และได้เสนอคณะกรรมการสุขภาพปฐมภูมิรับทราบแล้วในคราวประชุมครั้งที่ 1/2564 เมื่อวันที่ 17 กันยายน 2564 โดยสาระสำคัญของ (ร่าง) แผนปฏิบัติการฯ ประกอบด้วย 5 ยุทธศาสตร์ และแผนงาน/โครงการสำคัญภายใต้ยุทธศาสตร์ต่างๆ จำนวน 36 แผนงาน/โครงการ สรุปได้ ดังนี้

 

EXIM One 720x90 C J

 

          (ร่าง) แผนปฏิบัติการด้านระบบสุขภาพปฐมภูมิ (.. 2564 - 2575)

          วิสัยทัศน์ 

          เป็นระบบปฐมภูมิฯ ที่มีคุณภาพมาตรฐาน ที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย ทำให้ประชาชนสามารถจัดการสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้ รวมทั้งเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างทั่วถึงเป็นธรรม มีความเชื่อมั่น ศรัทธา เพื่อมุ่งสู่การมีสุขภาวะที่ดีอย่างยั่งยืน

          พันธกิจ

          1. ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการจัดบริการปฐมภูมิฯ อย่างต่อเนื่อง และผสมผสาน ครอบคลุมทั้งการส่งเสริมสุขภาพ การควบคุมโรค การป้องกันโรค การตรวจวินิจฉัยโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสุขภาพ

          2. ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการผลิตแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวและคณะผู้ให้บริการฯ ให้มีคุณภาพและเพียงพอต่อการให้บริการปฐมภูมิฯ

          3. ส่งเสริมและพัฒนาระบบบริหารจัดการระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อให้มีการจัดบริการ ปฐมภูมิฯ ที่มีคุณภาพ

          4. ส่งเสริม พัฒนา และประสานความร่วมมือด้านการจัดระบบบริการปฐมภูมิฯ ระหว่างภาครัฐ อปท. ภาคประชาชน และภาคเอกชนในการเป็นเจ้าของร่วมกัน เพื่อจัดการและพัฒนาระบบปฐมภูมิฯ ให้มีประสิทธิภาพ

          5. ส่งเสริมและสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนให้มีศักยภาพมีความรอบรู้ในการจัดการสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชน เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม รวมถึงสามารถจัดการกับปัจจัยกำหนดสุขภาพทางสังคม

          เป้าประสงค์

          • ประชาชนมีความรอบรู้สามารถจัดการสุขภาพตนเองได้

          • ประชาชนมีความเชื่อมั่น ศรัทธา สามารถเข้าถึงบริการอย่างทั่วถึง เป็นธรรม และมีสุขภาวะที่ดีอย่างยั่งยืน

          • การจัดบริการปฐมภูมิฯ มีคุณภาพตามมาตรฐาน

          • ระบบปฐมภูมิฯ มีกลไกและกระบวนการในการประสานความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย เพื่อพัฒนาและจัดระบบปฐมภูมิฯ ที่มีประสิทธิภาพ

          ยุทธศาสตร์ที่

          เพิ่มศักยภาพบริการปฐมภูมิฯ ทุกรูปแบบที่ขับเคลื่อนโดยแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวและคณะ ผู้ให้บริการฯ ให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่

          แนวทางพัฒนา

          จัดระบบ/พัฒนารูปแบบการบริการปฐมภูมิฯ ให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ โดยยึดประชาชนเป็นศูนย์กลางและมุ่งสู่เป้าหมายระยะยาว (Better Health - Better Care - Better Value) เน้นการมีส่วนร่วมของภาครัฐ อปท. ภาคประชาชน และภาคเอกชน พัฒนาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ให้มีศักยภาพเป็นหน่วยบริการปฐมภูมิและพัฒนาระบบการส่งต่อระหว่างหน่วยบริการทุกระดับ

          ตัวอย่างแผนงาน/โครงการ 

          - โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน

          - โครงการจัดทำคู่มือเกณฑ์คุณภาพและมาตรฐานการให้บริการฯ

          ยุทธศาสตร์ที่ 2

          พัฒนาและสร้างกลไกเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวและ คณะผู้ให้บริการฯ

          แนวทางพัฒนา

          ส่งเสริมการผลิตและพัฒนาศักยภาพแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว และคณะผู้ให้บริการฯ พัฒนากลไกการจัดการกำลังคนด้านสุขภาพให้ทำงานเป็นทีม มีความเข้าใจที่ตรงกัน และเสริมสร้างขวัญกำลังใจแก่บุคลากร

          ตัวอย่างแผนงาน/โครงการ 

          - โครงการผลิตแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวหลักสูตร Community - based training/Hospital-based training

          - โครงการสรรหานักเรียนในพื้นที่เข้าสู่โครงการแพทย์คืนถิ่น

          - โครงการสร้างสภาพแวดล้อมของสถานที่ทำงานให้เอื้อต่อการปฏิบัติงานและเป็น happy work place

 

GC 720x100

 

          ยุทธศาสตร์ที่ 3

          พัฒนาระบบสารสนเทศการวิจัย และนวัตกรรมระบบปฐมภูมิ

          แนวทางพัฒนา

          พัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการเชื่อมโยงข้อมูลการบริการและการบริหารจัดการระบบปฐมภูมิฯ นำเทคโนโลยีสารสนเทศและนวัตกรรมด้านสุขภาพมาใช้ในการให้บริการปฐมภูมิฯ สนับสนุนงานวิจัยและพัฒนากำลังคนด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ

          ตัวอย่างแผนงาน/โครงการ 

          - โครงการพัฒนาระบบสารสนเทศด้านระบบปฐมภูมิฯ (เน้นพัฒนา hardware/application และโปรแกรมเชื่อมโยงข้อมูล/AI ฯลฯ)

          ยุทธศาสตร์ที่ 4

          พัฒนากลไกและกระบวนการสร้างหลักธรรมาภิบาลในการอภิบาลระบบปฐมภูมิฯ

          แนวทางพัฒนา

          พัฒนาและบังคับใช้กฎระเบียบกลไกการบริหารจัดการระบบปฐมภูมิฯ การบูรณาการทรัพยากรในการจัดบริการปฐมภูมิฯ และกำกับติดตาม การประเมินผล เพื่อให้เกิดความโปร่งใส ตรวจสอบได้

          ตัวอย่างแผนงาน/โครงการ 

          - โครงการบูรณาการงานสุขภาพปฐมภูมิเชื่อมโยงการทำงานกับกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

          - โครงการบริหารจัดการการเงินการคลังในระบบปฐมภูมิฯ

          - โครงการติดตามและประเมินผลการดำเนินการตามแผนปฏิบัติการฯ

          ยุทธศาสตร์ที่ 5

          เสริมสร้างองค์ความรู้และสร้างการมีส่วนร่วมของภาคเครือข่ายและชุมชน

          แนวทางพัฒนา

          บูรณาการองค์กรทุกภาคส่วน ภาคประชาชน และภาคประชาสังคมเพื่อจัดการปัจจัยกำหนดสุขภาพทางสังคม ส่งเสริมให้ประชาชนมีความรอบรู้ด้านสุขภาพ สามารถดูแลจัดการสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนได้ รวมถึงสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับระบบปฐมภูมิฯ ให้ประชาชน

          ตัวอย่างแผนงาน/โครงการ 

          - โครงการขับเคลื่อน พชอ. (เน้นจัดสภาพพื้นที่ จัดหาอุปกรณ์ดูแลสุขภาพให้ประชาชน)

          - โครงการส่งเสริมและสนับสนุนการบริหารจัดการและการจัดบริการด้านสาธารณสุขของ อปท. ภายใต้พระราชบัญญัติระบบสุขภาพปฐมภูมิ .. 2562

          4. ผลที่คาดว่าจะได้รับ คือ เป็นระบบปฐมภูมิฯ ที่มีประสิทธิภาพ สามารถจัดบริการปฐมภูมิฯ ที่มีคุณภาพ ทำให้ประชาชนเข้าถึงบริการได้อย่างทั่วถึง เป็นธรรม มีความเชื่อมั่นศรัทธา และมุ่งสู่การมีสุขภาวะที่ดีอย่างยั่งยืนโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย

          5. ในส่วนของงบประมาณ ได้ประมาณการกรอบวงเงินงบประมาณ รวมทั้งสิ้น 67,956.986 ล้านบาท โดยจะตั้งรายการเบิกจ่ายจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีของหน่วยงาน แบ่งเป็น

 

ปีงบประมาณ

วงเงิน (ล้านบาท)

หมายเหตุ

.. 2564

3,702.260

ได้รับการจัดสรรงบประมาณแล้ว 

.. 2565

5,531.204

.. 2566 - 2570

35,198.430

 

.. 2564 - 2575

23,525.092

 

รวม

67,956.986

 

_______________________

1องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ให้คำนิยาม ปัจจัยสังคมกำหนดสุขภาพว่าหมายถึง ปัจจัยเชิงโครงสร้างและระบบ ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อมที่บุคคลเกิด เติบโต ทำงาน ดำรงชีวิตอยู่ ไปจนถึงระบบซึ่งกำหนดเงื่อนไขในชีวิตประจำวัน อาทิ นโยบายและระบบเศรษฐกิจ วาระการพัฒนา บรรทัดฐานทางสังคม นโยบายสังคมและระบบการเมือง ซึ่งปัจจัยดังกล่าวมีอิทธิพลสำคัญต่อประเด็นความเป็นธรรมด้านสุขภาพ (Health Equity) โดยส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตและกำหนดรูปแบบพฤติกรรมของมนุษย์ในสังคมนั้นซึ่งสัมพันธ์โดยตรงกับผลลัพธ์ด้านสุขภาพ ยิ่งสถานภาพทางเศรษฐกิจและสังคมของบุคคลนั้นอยู่ระดับล่างเท่าไรยิ่งมีแนวโน้มที่จะสุขภาพแย่ลงไปด้วย

 

(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา (นายกรัฐมนตรี) 22 กุมภาพันธ์ 2565

สำนักโฆษก   สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี โทร. 0 2288-4396

 

A2614

 Click Donate Support Web

TU720x100sme 720x100

BANPU 720x100QIC 720x100

ais 720x100NHA720x100

เจนเนอราลี่

apm

 

 

Facebook

5 ข่าวฮอตนิวส์!