ผลการประชุมคณะมนตรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC Council) ครั้งที่ 20

Details: Category: มติ ครม.; Published: Tuesday, 11 January 2022 21:22; Hits: 3969

ผลการประชุมคณะมนตรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC Council) ครั้งที่ 20

คณะรัฐมนตรีรับทราบตามที่กระทรวงพาณิชย์ (พณ.) เสนอผลการประชุมคณะมนตรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC Council) ครั้งที่ 20 เมื่อวันที่ 18 ตุลาคม 2564 ผ่านระบบการประชุมทางไกล ซึ่งมีเนการาบรูไนดารุสซาลาม (บรูไน) เป็นเจ้าภาพจัดการประชุม โดยรองนายกรัฐมนตรี (นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์) ได้มอบหมายให้รองอธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ (นายดวงอาทิตย์ นิธิอุทัย)¹เข้าร่วมการประชุม สรุปสาระสำคัญได้ ดังนี้

1. การประชุมระหว่าง AEC Council และรัฐมนตรีอาเซียนด้านดิจิทัล² ที่ประชุมฯ ตระหนักถึงความสำคัญของการร่วมมือระหว่างเสาประชาคมและองค์กรรายสาขาในการขับเคลื่อนประเด็นการเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล โดยเน้นย้ำการสนับสนุนวิสาหกิจขนาดกลาง ขนาดย่อมและรายย่อยให้สามารถใช้ประโยชน์จากเศรษฐกิจดิจิทัลและตระหนักถึงภัยคุกคามทางไซเบอร์ นอกจากนี้ ได้สนับสนุนและให้ความเห็นชอบในหลักการต่อร่างแถลงการณ์ของผู้นำอาเซียนว่าด้วยการยกระดับการเปลี่ยนผ่านไปสู่ดิจิทัลของภูมิภาคอาเซียน [คณะรัฐมนตรีมีมติ (19 ตุลาคม 2564) เห็นชอบร่างแถลงการณ์ดังกล่าวแล้ว]

2. การประชุม AEC Council ครั้งที่ 20 สรุปได้ ดังนี้

2.1 ประเด็นสำคัญด้านเศรษฐกิจ³ ที่ประชุมฯ รับทราบความคืบหน้าการดำเนินการในประเด็นสำคัญด้านเศรษฐกิจที่บรูไนในฐานะประธานอาเซียน จะผลักดันให้บรรลุผลสำเร็จในปี 2564 รวม 13 ประเด็น⁴ โดยดำเนินการแล้วเสร็จ 7 ประเด็น เช่น การจัดทำแผนฟื้นฟูการท่องเที่ยวอาเซียนหลังการระบาดใหญ่ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 การจัดทำกรอบการอำนวยความสะดวกด้านการลงทุนของอาเซียน และการจัดทำแถลงการณ์ร่วม เรื่องการเปลี่ยนผ่านทางพลังงานและความมั่นคงทางพลังงานของอาเซียน โดยประเด็นที่เหลือ เช่น การประกาศการเจรจาความเป็นไปได้ในการจัดทำความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-แคนาดา การจัดทำแผนปฏิบัติการภูมิภาคว่าด้วยการปฏิบัติตามบรรทัดฐานความรับผิดชอบของรัฐบนโลกไซเบอร์ คาดว่าจะดำเนินการแล้วเสร็จภายในปี 2564 นอกจากนี้ ที่ประชุมได้รับรองกรอบเศรษฐกิจหมุนเวียนสำหรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนและเห็นชอบแผนงานบันดาร์เสรีเบกาวัน ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงอาเซียนไปสู่ความเป็นดิจิทัล

2.2 การดำเนินการตามข้อเสนอแนะจากการทบทวนแผนงานประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ค.ศ. 2025 ระยะกลาง⁵ ที่ประชุมฯ เห็นพ้องในประเด็นความท้าทายสำหรับข้อเสนอแนะที่มีความเกี่ยวข้องกับหลายสาขา โดยขอให้องค์กรรายสาขาเร่งพิจารณาดำเนินการตามข้อเสนอแนะในประเด็นที่คาบเกี่ยวระหว่างเสาประชาคม โดยเฉพาะเรื่องความเชื่อมโยงกับห่วงโซ่มูลค่าโลกและการรับมือกับการปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 หรืออาจพิจารณาจัดทำแผนงานทางเลือกสำหรับข้อเสนอแนะที่คาดว่าจะไม่สามารถปฏิบัติได้ตามที่ระบุในข้อเสนอแนะฯ

2.3 การจัดทำวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียนหลังปี ค.ศ. 2025⁶ ที่ประชุมฯ รับทราบความคืบหน้าการจัดทำวิสัยทัศน์ฯ และแนวโน้มสำคัญที่จะกำหนดทิศทางของอาเซียนหลังปี ค.ศ. 2025 ได้แก่ (1) การเปลี่ยนแปลงด้านประชากรและการเปลี่ยนแปลงสู่ความเป็นเมือง (2) การเปลี่ยนแปลงสู่ความเป็นดิจิทัล เทคโนโลยี และนวัตกรรม (3) สถานการณ์ฉุกเฉินด้านสาธารณสุข (4) การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความขาดแคลนทรัพยากร (5) การเปลี่ยนแปลงอำนาจด้านเศรษฐกิจของโลก ทั้งนี้ ที่ประชุมได้เน้นย้ำความสำคัญของประเด็นความยั่งยืน การเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นดิจิทัล การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงฉับพลันในอนาคต และการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและความสัมพันธ์กับคู่เจรจา

2.4 การเตรียมการเป็นประธานอาเซียนในปี 2565 ของราชอาณาจักรกัมพูชา⁷ (กัมพูชา) ที่ประชุมฯ รับทราบการกำหนดประเด็นสำคัญด้านเศรษฐกิจที่กัมพูชาจะผลักดันให้บรรลุผลสำเร็จในปี 2565 ภายใต้ยุทธศาสตร์หลัก 4 ด้าน ได้แก่ (1) การส่งเสริมความเชื่อมโยงทางดิจิทัล วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (2) การลดช่องว่างการพัฒนาเพื่อความสามารถในการแข่งขันของอาเซียน (3) การรวมตัวกันมากขึ้น ครอบคลุมทุกภาคส่วน มีความเป็นเอกภาพ และมีความสามารถในการแข่งขัน และ (4) การเป็นส่วนสำคัญของประชาคมโลกเพื่อการเติบโตและการพัฒนา

2.5 ข้อเสนอแนะของคณะมนตรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนต่อผู้นำอาเซียน ที่ประชุมฯ เห็นชอบข้อเสนอแนะฯ ได้แก่ (1) มุ่งเน้นข้อริเริ่มที่มีคุณภาพและพร้อมรับความท้าทายใหม่ๆ ควรให้ความสำคัญกับคุณภาพ ประสิทธิภาพการดำเนินการ และผลกระทบต่อการบูรณาการของอาเซียน (2) ดำเนินการตามข้อริเริ่มอย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ ควรจัดทำแผนดำเนินงานที่มีรายละเอียดกิจกรรมและองค์กรรายสาขาที่เกี่ยวข้องกับทั้งสามเสาประชาคม รวมทั้งผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (3) เสริมสร้างความแข็งแกร่งของกลไกการดำเนินการ ติดตาม และประเมินผล เพื่อให้การดำเนินการเกิดผลผลิตและผลลัพธ์ตามแผน โดยต้องมีการประสานงานระหว่างองค์กรรายสาขามากขึ้น และ (4) การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ควรจัดทำแผนกลยุทธ์การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ครอบคลุมกว่าแค่ภาคเอกชน

3. ความเห็นและข้อสังเกต

3.1 การประกาศเจรจาจัดทำความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-แคนาดาเป็นหนึ่งในประเด็นด้านเศรษฐกิจที่บรูไนผลักดันให้ประสบความสำเร็จในปี 2564 ทั้งนี้ ได้มีการประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียน-แคนาดา เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2564 เพื่อประกาศเจรจาจัดทำความตกลงฯ แล้ว (คณะรัฐมนตรีมีมติ (9 พฤศจิกายน 2564) เห็นชอบการเข้าร่วมเจรจาฯ แล้ว]

3.2 ประเทศสมาชิกอาเซียนให้ความสำคัญกับแนวโน้มใหม่ๆ ของโลก เช่น การเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นดิจิทัลและประเด็นความยั่งยืน นอกจากนี้ หลายประเทศนอกภูมิภาคได้ผลักดันประเด็นความยั่งยืนโดยเฉพาะด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อนำมาใช้เป็นประเด็นในการเจรจาความตกลงทางด้านเศรษฐกิจการค้ามากขึ้น ดังนั้น ประเทศไทยจึงควรปรับตัวให้พร้อมกับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว รวมทั้งคำนึงถึงและตอบสนองต่อแนวโน้มของอาเซียนและประเทศคู่เจรจาเพื่อให้มีความพร้อมต่อการเจรจาในอนาคต เพื่อให้ประเทศไทยยังคงเป็นผู้นำในภูมิภาคอาเซียนและพร้อมรับการเจรจาในอนาคตต่อไป

____________________________

¹ข้อมูลที่ประสานเพิ่มเติมจากกระทรวงพาณิชย์ (พณ.) เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2564

²หน่วยงานรับผิดชอบหลัก คือ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดศ.) และกระทรวงพาณิชย์ (พณ.)

³หน่วยงานรับผิดชอบหลัก คือ กระทรวงพาณิชย์ (พณ.)

⁴ข้อมูลที่ประสานเพิ่มเติมจากกระทรวงพาณิชย์ (พณ.) เมื่อวันที่ 5 มกราคม 2565 พบว่าขณะนี้ได้ดำเนินการแล้วเสร็จ 12 ประเด็น โดยประเด็นที่ยังไม่ได้ดำเนินการ 1 ประเด็น คือ การจัดประชุมให้ความรู้ด้านการเงินของอาเซียนซึ่งคาดว่าจะแล้วเสร็จภายในไตรมาสแรกของปี 2565

⁵หน่วยงานรับผิดชอบหลัก คือ กระทวงพาณิชย์ (พณ.)

⁶หน่วยงานรับผิดชอบหลัก คือ กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) กระทรวงพาณิชย์ (พณ.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.)

⁷หน่วยงานรับผิดชอบหลัก คือ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กระทรวงพลังงาน (พน.) และกระทรวงพาณิชย์ (พณ.)