ประเด็น

สาระสำคัญ

(1) ผลลัพธ์การดำเนินงานของ กขป.

กขป. สามารถบรรลุตามผลลัพธ์ที่กำหนดไว้ในการแก้ไขปัญหาสุขภาพใน เขตพื้นที่ดังตัวอย่าง

1) ประเด็นสุขภาวะกลุ่มชาติพันธุ์และกลุ่มเปราะบางทางสังคม ซึ่ง กขป. เขตพื้นที่ 12 ได้สานพลังการทำงานของทุกภาคส่วนผ่านโครงการต่างๆ เช่น การจัดตั้งศูนย์สร้างสุขชุมชนเพื่อให้บริการสุขภาพใกล้บ้าน การสร้างห้องเรียนสวนผักชุมชนให้ชาวบ้านและสร้างอาชีพให้กลุ่มเปราะบาง รวมทั้งจัดทำระบบข้อมูลกลางผ่านแอพพลิเคชัน iMed@home เพื่อบูรณาการข้อมูลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการแก้ไขปัญหาการเข้าไม่ถึงสิทธิด้านต่างๆ ของกลุ่มเปราะบางทางสังคม

2) ประเด็นอาหารปลอดภัย ได้ขับเคลื่อนใน กขป. เขตพื้นที่ 4-10 และ 12 ส่งผลให้มีเครือข่ายและพื้นที่รูปธรรม “อาหารปลอดภัยในชุมชน” มีนโยบายการขยายโรงพยาบาลอาหารปลอดภัยไปสู่ชุมชน มีมาตรฐานอาหารปลอดภัย LSF หรือ Loei Safety Food สำหรับการขึ้นทะเบียนรับรองเกษตรกรที่ผ่านมาตรการผลิตปลอดภัย รวมทั้งแพลตฟอร์ม Green smile เป็นพื้นที่ในการประสานความร่วมมือของเกษตรกรรายย่อยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อจัดการข้อมูลการผลิตและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเครือข่ายอื่น

3) ประเด็นการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน ได้ขับเคลื่อนใน กขป. เขตพื้นที่ 4-5, 10 และ 13 โดยการจัดทำธรรมนูญสุขภาพพื้นที่ ซึ่งเป็นข้อตกลงร่วมของชุมชนว่าด้วยการลดอุบัติเหตุ มีแผนปฏิบัติการร่วมระดับตำบลและอำเภอในการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน มีฐานข้อมูลการป้องกันและ ลดอุบัติเหตุภัยทางถนนโดยบูรณาการข้อมูลจากใบมรณบัตร ภาพถ่ายจากกล้อง CCTV และข้อมูลนิติเวช รวมทั้งการถอดบทเรียนปัจจัยความสำเร็จจากการดำเนินงานของพื้นที่เพื่อขยายผลไปยังพื้นที่อื่น

(2) ข้อค้นพบสำคัญ

กรรมการผู้แทนส่วนราชการและหน่วยงานรัฐมีแนวโน้มการมีส่วนร่วมในการประชุมน้อย ส่งผลให้การบูรณาการขับเคลื่อนงานเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพในเขตพื้นที่เป็นการทำงานของ กขป. ร่วมกับหน่วยงานภาคเอกชนและภาคประชาสังคม อีกทั้งกรรมการผู้แทนหน่วยงานส่วนใหญ่ไม่มีเครือข่ายหรือโครงสร้างรองรับการสื่อสารประเด็นเพื่อขับเคลื่อนงานจากที่ประชุมระดับเขตเข้าสู่โครงสร้างของหน่วยงานในระดับจังหวัด อำเภอ และตำบล ทำให้การบูรณาการภารกิจและบทบาทหน้าที่เพื่อแก้ไขปัญหาเชิงระบบยังไม่เกิดขึ้นมากนัก รวมทั้งยังไม่สามารถผลักดันเป็นนโยบายของหน่วยงานภาครัฐได้

(3) ปัจจัยความสำเร็จของเขตสุขภาพเพื่อประชาชน

มี 4 ประการ ประกอบด้วย

1) ความเข้าใจเรื่องบทบาทหน้าที่ของ กขป.

2) องค์ประกอบและการมีส่วนร่วมของ กขป.

3) การบูรณาการการทำงานของเลขานุการร่วม ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และ สช.

4) ระบบข้อมูลการดำเนินงานของ กขป. และองค์กรภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง

(4) ข้อเสนอแนะสำหรับพัฒนา

1) หน่วยงานระดับกระทรวงควรให้ความสำคัญในการมอบหมายผู้แทนที่รับผิดชอบการขับเคลื่อนงานระดับเขตหรือกลุ่มจังหวัด เป็นกรรมการผู้แทนส่วนราชการและหน่วยงานรัฐ

2) หน่วยงานระดับกระทรวงควรสนับสนุนให้กรรมการผู้แทนส่วนราชการและหน่วยงานรัฐแต่ละเขต เข้าร่วมและบูรณาการการทำงานร่วมกับ กขป. และองค์กรภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง

3) ควรสนับสนุนให้เกิดการแก้ไขปัญหาเชิงระบบ โดยให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดจากระบบไม่เอื้ออำนวย ไม่บูรณาการกัน เพื่อชี้ช่องว่างให้เห็นข้อจำกัดเชิงระบบ