ประเด็น

ผลการพิจารณาศึกษา

1. การผลักดันประเด็นการรู้เท่าทันพนันออนไลน์เป็นวาระสำคัญเร่งด่วน

- จากการศึกษาของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2559 พบว่าการพนันออนไลน์มีทิศทางการเติบโตที่เพิ่มขึ้น โดยเฉลี่ยในปี พ.ศ. 2553 - 2557 อยู่ที่ร้อยละ 8 ต่อปี คาดว่า ในช่วงปี พ.ศ. 2558 - 2563 มีการขยายตัวเฉลี่ยที่ร้อยละ 10.7 ต่อปี 

- การพนันส่งผลให้เกิดผลกระทบต่อประชาชนทั้งด้านเศรษฐกิจ หนี้สินจากการพนัน ด้านสังคม พฤติกรรมเสพติดการพนัน ปล้น จี้ ทำร้ายผู้อื่น และด้านสุขภาพ ทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ส่งผลต่ออารมณ์ความรู้สึก ทำให้หงุดหงิด ก้าวร้าว

- ภาครัฐจำเป็นต้องกำหนดนโยบาย มาตรการแก้ไข และป้องกันไม่ให้เกิดการขยายตัวของการพนันออนไลน์ โดยจัดทำการแถลงการณ์นโยบายและสนับสนุนให้ประเด็นการรู้เท่าทันพนันออนไลน์ได้รับการบรรจุในการประชุมสมัชชาระดับชาติหรือการประชุมคณะกรรมการระดับชาติ สื่อสารให้ประชาชนได้รับทราบ เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อหรือเกิดความเสียหายต่อการเล่นพนันออนไลน์

2. การสร้างและพัฒนาให้เกิดกลไกในกำกับของรัฐเพื่อทำหน้าที่บูรณาการความร่วมมือในการดำเนินงาน

- พม. โดยกรมกิจการเด็กและเยาวชน ฝ่ายเลขานุการของคณะกรรมการส่งเสริมและประสานงานเด็กและเยาวชนแห่งชาติ แต่งตั้งคณะอนุกรรมการส่งเสริมและปกป้องคุ้มครองเด็กและเยาวชนในการใช้สื่อออนไลน์ มอบหมายให้คณะทำงาน การป้องกันและลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์ จัดทำร่างแผนปฏิบัติการการป้องกันและลดผลกระทบของเด็กและเยาวชนจากการใช้สื่อออนไลน์ (พ.ศ. 2563 - 2569) โดยกำหนดยุทธศาสตร์ในการดำเนินงานและตัวชี้วัดร่วมกับหน่วยงานต่างๆ มุ่งหมายให้รัฐบาลสนับสนุนผลลักดันให้เกิดกลไกในการกำกับของรัฐ ในรูปแบบคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการหรือคณะทำงาน ผ่านคณะกรรมการระดับชาติ สมัชชาระดับชาติ และเครือข่ายของสภาผู้แทนราษฎรที่เกี่ยวข้อง สนับสุนนงบประมาณในการดำเนินงานทุกมิติในการทำงานร่วมกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและทุกภาคส่วน

3. การสร้างองค์ความรู้ จัดการความรู้ และเผยแพร่

- พม. ได้แต่งตั้งคณะทำงานเฉพาะกิจในการป้องกันแก้ไขปัญหาการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชน ซึ่งเป็นการดำเนินงานระหว่าง พม. กับหน่วยงานเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ในการจัดกิจกรรมรณรงค์ให้ความรู้แก่เด็กและเยาวชนในประเด็นการรู้เท่าทันการพนันออนไลน์ร่วมกับสถาบันยุวทัศน์แห่งประเทศไทย สภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน นำร่องในพื้นที่ต่างจังหวัดดำเนินการรวบรวมสถิติสถานการณ์การพนันออนไลน์มาเพื่อใช้เป็นข้อมูลรายละเอียดในการขับเคลื่อน และจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์เพื่อปกป้องคุ้มครองเด็กจากการพนันออนไลน์ในรูปแบบของสื่อออนไลน์ ซึ่งได้ลงพื้นที่ไปแล้ว 21 จังหวัด นอกจากนี้ สถาบัน ยได้ประสานกับ ศธ. กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น และสำนักงานศึกษากรุงเทพมหานคร จัดทำสื่อประชาสัมพันธ์ให้กับเด็กและเยาวชนในการรู้เท่าทันพนันออนไลน์

4. ส่งเสริมบทบาทและระดมความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการป้องกัน ลดผลกระทบ ให้คำปรึกษา และบำบัดเยียวยา

- กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น มท. ให้การสนับสนุนให้ความรู้กับเด็กและเยาวชนในด้านผลกระทบของการพนันออนไลน์ ทั้งในการศึกษาในระบบและการศึกษานอกระบบ

- ศธ. ออกประกาศเกี่ยวกับมาตรการและแนวทางการป้องกันเด็กนักเรียนจากกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเกมออนไลน์ในสถานศึกษา และสร้างความรู้สร้างความตระหนักทั้งด้านบวกและด้านลบของกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเกมออนไลน์ให้กับนักเรียน นักศึกษา รวมทั้งกำหนดมาตรการห้ามไม่ให้นำเอาเกมออนไลน์เข้ามาส่งเสริมการตลาดในสถานศึกษา นอกจากนี้ ควรมีการกำหนดนโยบายในการจัดการศึกษาเพื่อให้เด็กเกิดความรู้เข้าใจในการที่จะป้องกันภัยและตระหนักถึงภัยคุกคามของเกมออนไลน์ ซึ่งร่วมมือกับสำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สดช.) ดศ. และ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) พัฒนาหลักสูตรใน 9 กลุ่มเนื้อหาวิชาเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจในสิ่งที่ถูกต้องในเรื่องของสิทธิและความรับผิดชอบในการเข้าถึงสื่อดิจิทัล การสื่อสารดิจิทัล ความปลอดภัยของดิจิทัล เป็นต้น รวมทั้งโครงการสำคัญเพื่อสร้างทัศนคติที่ดีในการสร้างความรู้ความเข้าใจผ่านกระบวนการการลูกเสือเป็นตัวขับเคลื่อน “โครงการส่งเสริมการใช้สื่อออนไลน์และเครือข่ายสังคมออนไลน์อย่างสร้างสรรค์” เป็นกิจกรรมที่ให้เด็กและเยาวชนเข้ามาร่วมจัดทำสื่อออนไลน์ที่สร้างสรรค์ ใช้สื่อในการพัฒนาตนเอง สร้างรายได้ นอกจากความเข้าใจถึงภัยคุกคามของสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) และเกมออนไลน์ต่างๆ

- สสส. ดำเนินการกิจกรรมเครือข่ายเด็กและเยาวชนลดปัจจัยเสี่ยงจัดทำแอปพลิเคชันเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหา ให้ผู้ประสบปัญหาเกี่ยวกับการพนันออนไลน์ สามารถเข้าและรับแจ้งเหตุ ในกรณีที่เด็กและเยาวชน หรือประชาชนเกิดปัญหาจากการเล่นพนันออนไลน์

5. การสนับสนุนให้เกิดเครือข่ายเฝ้าระวังและส่งเสริมการบังคับใช้กฎหมาย

- พระราชบัญญัติการพนนัน พ.ศ. 2478 ไม่สอดคล้องกับสถานการณ์ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในปัจจุบัน ไม่มีบทบัญญัติในเรื่องของการพนันออนไลน์ ไม่ได้เป็นความผิดมูลฐาน ซึ่งเป็นประเด็นสำคัญที่จะให้พนักงานสอบสวนมีอำนาจในการที่จะเรียกข้อมูลต่างๆ อีกทั้งยังขาดหน่วยงานหลักที่เป็นหน่วยงานประสานงานให้การบังคับใช้กฎหมายเกิดประสิทธิภาพ ดังนั้น รัฐบาลควรสนับสนุนการปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการพนันอย่างเป็นระบบ เช่น พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยเน้นการป้องกันเด็กและเยาวชนจากการพนันอย่างชัดเจน และพัฒนากฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องเพื่อคุ้มครองไม่ให้เยาวชนมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับการพนันและพนันออนไลน์ทั้งทางตรงและทางอ้อม