ประเด็น

สาระสำคัญ

1. บทนิยาม

• กำหนดคำนิยามคำว่า เช่น “กิจการอวกาศ” “กิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศ” “วัตถุอวกาศ” “ขยะอวกาศ” “ผู้ดำเนินกิจการอวกาศ” “ใบอนุญาต” และ “รัฐผู้ส่ง” เพื่อให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น

2. กำหนดขอบเขตการใช้บังคับกฎหมาย

• กำหนดให้ใช้พระราชบัญญัตินี้บังคับแก่การดำเนินกิจการอวกาศได้แก่ (1) ในราชอาณาจักร (2) นอกราชอาณาจักรหรือในอวกาศโดยบุคคลธรรมดาซึ่งมีสัญชาติไทย หรือนิติบุคคลซึ่งมีสัญชาติไทย หรือได้จดทะเบียนจัดตั้งในประเทศไทย (3) นอกราชอาณาจักรโดยใช้พื้นที่ที่ประเทศไทย มีสิทธิอธิปไตยหรือโดยใช้เรือ อากาศยาน ยานพาหนะ หรือวัตถุอวกาศซึ่งได้จดทะเบียนในประเทศไทย เว้นแต่กิจการอวกาศที่อยู่ในราชการทหารเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการป้องกันประเทศหรือหน่วยงานของรัฐตามประกาศของคณะกรรมการ

3. นโยบายและแผนกิจการอวกาศ

• กำหนดให้คณะรัฐมนตรีจัดให้มีนโยบายและแผนกิจการอวกาศตามข้อเสนอแนะของคณะกรรมการ และเมื่อมีการประกาศนโยบายและแผนกิจการอวกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องกับกิจการอวกาศต้องดำเนินการตามหน้าที่ และอำนาจของตนให้สอดคล้องกับนโยบายและแผนดังกล่าว

• กำหนดนโยบายและแผนดังกล่าวประกอบด้วยเป้าหมายและแนวทางในเรื่องที่เกี่ยวกับการดำเนินกิจการอวกาศให้เกิดประโยชน์ในด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคม การศึกษา และวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การบริหารจัดการเชิงพื้นที่ และด้านอื่น อันเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ และการพิทักษ์รักษาผลประโยชน์ของชาติอย่างยั่งยืน การส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรในการดำเนินกิจการอวกาศของประเทศ และส่งเสริมและพัฒนาความร่วมมือกับต่างประเทศ

4. คณะกรรมการนโยบายอวกาศแห่งชาติ

• กำหนดให้มี “คณะกรรมการนโยบายอวกาศแห่งชาติ” ซึ่งมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธานกรรมการ โดยมีหน้าที่และอำนาจที่สำคัญในการจัดทำนโยบายและ แผนกิจการอวกาศเสนอต่อคณะรัฐมนตรี การประเมินผลการดำเนินการของหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องกับกิจการอวกาศ การแต่งตั้งผู้อำนวยการสำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติ และการกำกับดูแล ตรวจสอบ ติดตาม และประเมินผลการดำเนินการของสำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติและผู้อำนวยการฯ

• กำหนดคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ วาระการดำรงตำแหน่งของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และเหตุแห่งการพ้นจากตำแหน่งของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และการประชุมของคณะกรรมการฯ

5. องค์กรด้านอวกาศ

• กำหนดให้มีสำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติเป็นนิติบุคคล มีฐานะเป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดินและรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ หรือกฎหมายอื่น และอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการฯ โดยมีวัตถุประสงค์ในการกำกับ ควบคุม ส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนากิจการอวกาศ ทั้งในด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ การรักษาสิ่งแวดล้อม การศึกษา และด้านอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับกิจการอวกาศให้เป็นไปตามกฎหมายและนโยบายและแผนกิจการอวกาศ

• กำหนดให้สำนักงานมีรายได้และทรัพย์สิน ได้แก่ ทุนประเดิมที่รัฐบาลจัดสรรให้เงินอุดหนุนทั่วไปที่รัฐบาลจัดสรรให้ตามความเหมาะสม เงินและทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้สำนักงาน ค่าธรรมเนียมค่าบำรุง ค่าตอบแทน ค่าบริการ หรือรายได้อันได้มาจากการดำเนินงานของสำนักงาน และดอกผลและผลประโยชน์หรือรายได้อื่นที่เกิดจากการดำเนินการของสำนักงาน

• กำหนดให้มีผู้อำนวยการคนหนึ่งทำหน้าที่บริหารกิจการของสำนักงานฯ และ มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปีนับแต่วันที่ได้รับแต่งตั้งและกำหนดเหตุพ้นจากตำแหน่งของผู้อำนวยการฯ นอกจากการพ้นจากตำแหน่งตามวาระ

• กำหนดให้นายกรัฐมนตรีมีอำนาจกำกับดูแลการดำเนินงานโดยทั่วไป ซึ่งกิจการของสำนักงานตามพระราชบัญญัตินี้ เพื่อการนี้นายกรัฐมนตรีมีอำนาจเรียกผู้อำนวยการมาชี้แจงข้อเท็จจริงแสดงความคิดเห็นหรือทำรายงานเสนอ และมีอำนาจสั่งยับยั้งปรับปรุงหรือแก้ไขการกระทำของสำนักงานที่เห็นว่าขัดต่อกฎหมาย หรือนโยบายที่คณะรัฐมนตรีแถลงไว้ต่อรัฐสภา รวมทั้งนโยบายและแผนกิจการอวกาศ

6. กิจการอวกาศ

• กำหนดให้การดำเนินกิจกรรมอวกาศต้องได้รับใบอนุญาตตามวิธีการจากผู้อำนวยการตามที่คณะกรรมการนโยบายอวกาศแห่งชาติกำหนดหลักเกณฑ์ ยกเว้นเป็นการดำเนินกิจกรรมอวกาศที่ประเทศอื่นได้ทำความตกลงกับประเทศไทย และได้รับการอนุญาตหรือได้รับใบอนุญาตให้ดำเนินกิจกรรมอวกาศโดยประเทศนั้นหรือเป็นการดำเนินกิจกรรมอวกาศที่ไม่ต้องขอรับใบอนุญาตตามที่คณะกรรมการฯ ประกาศกำหนดตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการนโยบายอวกาศแห่งชาติให้ความเห็นชอบ

• กำหนดให้สำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติทำหน้าที่เป็นหน่วยงานกลางของประเทศในการจัดให้มีระบบทะเบียนวัตถุอวกาศของประเทศ และทำหน้าที่รับจดทะเบียนวัตถุอวกาศตามพระราชบัญญัตินี้ รวมทั้งทำหน้าที่แจ้งผ่านกระทรวงการต่างประเทศไปยังองค์การระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับการจดทะเบียนวัตถุ

• กำหนดให้ผู้อำนวยการฯ กำหนดมาตรการส่งเสริมและช่วยเหลือการประกอบกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศแก่ผู้ดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศ เพื่อประโยชน์ในการส่งเสริมและพัฒนาการลงทุนด้านอวกาศของประเทศ

7. การดำเนินการของรัฐเกี่ยวกับกิจการอวกาศ

• ความรับผิดในทางระหว่างประเทศและสิทธิไล่เบี้ยของรัฐ

• กำหนดให้รัฐบาลไทยต้องรับผิดในทางระหว่างประเทศจากความเสียหายใดๆ ต่อชีวิตร่างกายและทรัพย์สินของบุคคลที่สามอันเป็นผลมาจากการดำเนินกิจกรรมอวกาศ วัตถุอวกาศหรือการดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศตามพระราชบัญญัตินี้ ไม่ว่าจะได้รับใบอนุญาตได้รับการจดทะเบียนหรือได้รับอนุญาตหรือไม่ก็ตาม เมื่อรัฐบาลได้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่บุคคลที่สามแล้ว ให้รัฐบาลมีสิทธิไล่เบี้ยจากผู้ที่ก่อให้เกิดความเสียหายนั้น

• กำหนดหน้าที่ของผู้รับใบอนุญาตดำเนินกิจกรรมอวกาศมีหน้าที่แจ้งข้อมูลเกี่ยวกับอุบัติเหตุและอุบัติการณ์ต่อผู้อำนวยการฯ ในกรณีที่มีอุบัติเหตุหรืออุบัติการณ์ที่เกิดจากกิจกรรมการอวกาศที่ได้รับอนุญาตตามพระราชบัญญัตินี้

• ให้ผู้อำนวยการ ฯ แต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่งหรือหลายคณะเพื่อดำเนินการสอบสวนอุบัติเหตุหรืออุบัติการณ์ที่เกิดขึ้นจากการดำเนินกิจกรรมอวกาศ

8. พนักงานเจ้าหน้าที่

• กำหนดหน้าที่และอำนาจของพนักงานเจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้ ในการเข้าไปในอาคารหรือสถานประกอบการของผู้รับใบอนุญาตในระหว่างเวลาพระอาทิตย์ขึ้นจนถึงพระอาทิตย์ตก หรือในเวลาทำการของสถานที่นั้นเพื่อตรวจสอบกิจการสมุดบัญชีเอกสารหลักฐานหรือข้อมูลที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการกระทำใดของผู้รับใบอนุญาตที่อาจเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี้ หรือเงื่อนไขที่กำหนดในใบอนุญาต เพื่อตรวจสอบและรวบรวมข้อเท็จจริงรายงานต่อผู้อำนวยการฯ ตลอดจนมีอำนาจออกหนังสือเรียกบุคคลใดมาให้ถ้อยคำหรือให้ส่งเอกสารหรือวัตถุใดมาเพื่อประกอบการพิจารณาของพนักงานเจ้าหน้าที่ได้

9. บทกำหนดโทษ

• กำหนดให้ผู้ใดที่ดำเนินกิจกรรมอวกาศโดยไม่มีใบอนุญาต หรือส่งวัตถุอวกาศโดยไม่ได้จดทะเบียน หรือดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศโดยไม่มีใบอนุญาต ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 500,000 บาท ถึง 1,000,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

• กำหนดให้ผู้ที่ไม่แจ้งการดำเนินกิจกรรมอวกาศต่อผู้อำนวยการ หรือผู้ดำเนินกิจกรรมอวกาศไม่ปฏิบัติตามประกาศที่คณะกรรมการกำหนด หรือผู้ดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอวกาศไม่ปฏิบัติตามระเบียบที่ผู้อำนวยการประกาศกำหนด ต้องระวางโทษปรับตั้งแต่ 10,000 บาท ถึง 100,000 บาท ในกรณีที่เป็นความผิดต่อเนื่องกันให้ปรับอีกวันละไม่เกิน 10,000 บาท จนกว่าจะได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง

• กำหนดให้ผู้ขัดขวางการปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติการตามหน้าที่ในพระราชบัญญัตินี้ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

10. บทเฉพาะกาล

• กำหนดให้ในระหว่างที่ยังไม่มีคณะกรรมการนโยบายอวกาศแห่งชาติตามพระราชบัญญัตินี้ให้คณะกรรมการฯ ประกอบด้วยกรรมการตามมาตรา 8 (1) (2) (3) และวรรคสอง เพื่อปฏิบัติหน้าที่เท่าที่จำเป็นไปพลางก่อน แต่ไม่เกิน 90 วัน นับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ

• กำหนดในระหว่างที่ยังไม่มีผู้อำนวยการสำนักงานกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติตามพระราชบัญญัตินี้ให้นายกรัฐมนตรีแต่งตั้งผู้ที่เห็นสมควรเพื่อปฏิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการฯ ตามพระราชบัญญัตินี้เป็นการชั่วคราว จนกว่าจะมีผู้อำนวยการฯ ตามพระราชบัญญัตินี้แต่ไม่เกินเก้าสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ

• กำหนดให้เพื่อประโยชน์ในการดำเนินงานของสำนักงานนโยบายและกำกับกิจการอวกาศแห่งชาติในวาระเริ่มแรก ให้คณะรัฐมนตรีจัดสรรทุนประเดิมให้แก่สำนักงานฯ ตามความจำเป็น และให้นายกรัฐมนตรีเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาให้ข้าราชการ พนักงานเจ้าหน้าที่หรือผู้ปฏิบัติงานอื่นใดในหน่วยงานของรัฐมาปฏิบัติงานเป็นพนักงานของสำนักงานฯ เป็นการชั่วคราวภายในระยะเวลาที่คณะรัฐมนตรีกำหนด