หัวข้อ

สาระสำคัญ

1.1 ภารกิจด้านการตรวจสอบโครงการของรัฐที่เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์การรับฟังความคิดเห็นของประชาชน

- การเผยแพร่ข้อมูลโครงการของหน่วยงานของรัฐ ผ่านเว็บไซต์การรับฟังความคิดเห็นที่ www.publicconsultation.opm.go.th มี 21,976 โครงการแบ่งเป็นโครงการของรัฐตามระเบียบฯ 20,264 โครงการ (ร้อยละ 92.20) และไม่เป็นโครงการของรัฐตามระเบียบฯ 1,714 โครงการ (ร้อยละ 7.80)

- โครงการของรัฐตามระเบียบฯ 20,264 โครงการ เป็นโครงการที่มีการจัดรับฟังความคิดเห็น 14,641 โครงการ (ร้อยละ 72.25) และไม่มีการรับฟังความคิดเห็น 5,623 โครงการ (ร้อยละ 27.75)

- การประกาศวิธีการรับฟังความคิดเห็น แบ่งเป็นโครการที่ประกาศวิธีการรับฟังความคิดเห็น ระยะเวลา สถานที่ ให้ประชาชนทราบก่อนรับฟังความคิดเห็นเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 15 วัน ตามระเบียบฯ 8,472 โครงการ (ร้อยละ 87.87) และไม่มีการประกาศหรือประกาศน้อยกว่า 15 วัน 6,169 โครงการ (ร้อยละ 42.13)

- การจัดทำสรุปผลการรับฟังความคิดเห็น แบ่งเป็นโครงการที่ได้จัดทำสรุปผลการรับฟังความคิดเห็น 12,730 โครงการ (ร้อยละ 86.95) ไม่มีการสรุปผลฯ 1,589 โครงการ (ร้อยละ 10.85) และอยู่ระหว่างการจัดรับฟังความคิดเห็น 322 โครงการ (ร้อยละ 2.20)

1.2 ภารกิจด้านการจัดอบรมสัมมนาเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินการ ตามระเบียบฯ

จัดอบรมสัมมนาเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินการตามระเบียบฯรวม 19 ครั้ง โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สรุปได้ ดังนี้

- การฝึกอบรมเกี่ยวกับการใช้งานเว็บไซต์ที่ สปน. ได้พัฒนาขึ้นใหม่ 6 รุ่น ในภูมิภาคต่างๆ ได้แก่ ภาคกลาง 2 รุ่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2 รุ่น ภาคเหนือ 1 รุ่น และภาคใต้ 1 รุ่น รวมผู้เข้าอบรมทั้งสิ้น 263 คน

- จัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนากลไกการมีส่วนร่วมของประชาชน 2 ครั้ง ในพื้นที่จังหวัดนครปฐมและพิษณุโลก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เจ้าหน้าที่รัฐมีความรู้ความเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามระเบียบฯ มีผู้เข้าร่วมการประชุม รวม 206 คน

1.3 ภารกิจด้านจัดทำและเผยแพร่แนวทางการเผยแพร่ข้อมูลและการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ได้มีการดำเนินการ สรุปได้ ดังนี้

- จัดทำและเผยแพร่แนวทางการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับกฎหมาย บทความ รายงานการศึกษาที่เกี่ยวกับการส่งเสริมให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชนและการสร้างการรับรู้ให้กับหน่วยงานของรัฐในการสร้างความตระหนักรู้ในการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่วม 12 เรื่อง

- จัดทำและเผยแพร่องค์ความรู้ให้หน่วยงานของรัฐดำเนินการตามระเบียบฯ เช่น กฎหมายที่บัญญัติวิธีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนไว้เป็นการเฉพาะ แนวทางในการใช้งานเว็บไชต์ สรุปคำพิพากษาเกี่ยวกับประเด็นข้อพิพาทในการดำเนินโครงการของรัฐ

- ประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการดำเนินการรับฟังความคิดเห็นของโครงการของรัฐ เช่น สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร กรมโยธาธิการและผังเมือง กรมชลประทาน และการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย

1.4 ภารกิจด้านการกำกับ ดูแล ช่วยเหลือ และแนะนำหน่วยงานของรัฐในการดำเนินการตามระเบียบฯ

ให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์รวม 683 ครั้ง และตอบข้อหารือหน่วยงานของรัฐทางหนังสือรวม 19 เรื่อง โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ได้ให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์ 89 ครั้ง (เกี่ยวกับข้อระเบียบฯ 57 ครั้งและเกี่ยวกับการใช้งานเว็บไซต์ 32 ครั้ง) และได้มีการตอบข้อหารือหน่วยงานของรัฐทางหนังสือเกี่ยวกับแนวทางในการจัดรับฟังความคิดเห็นในช่วงสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จำนวน 1 เรื่อง

1.5 บทวิเคราะห์ปัญหาอุปสรรค และข้อเสนอแนะในการขับเคลื่อนการดำเนินงานตามระเบียบฯ

- หน่วยงานของรัฐมิได้ให้ความสำคัญกับการเผยแพร่หรือให้ข้อมูลโครงการของรัฐกับประชาชนได้รับทราบอย่างชัดเจนเพียงพอ เช่น รายละเอียดการดำเนินโครงการ ข้อมูลผลกระทบหรือมาตรการการป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น

- คำนิยามของผลกระทบในวงกว้างหรือผลกระทบอย่างรุนแรงไม่มีความชัดเจนในแนวทางปฏิบัติงานของหน่วยงาน และเป็นการใช้ดุลยพินิจของหน่วยงานของรัฐ ซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบโครงการในการพิจารณา จึงส่งผลต่อการพิจารณาว่าโครงการใดจะมีการรับฟังความคิดเห็นหรือไม่ก็ได้

- ความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนเกี่ยวกับกระบวนการหรือขั้นตอนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน โดยโครงการของหน่วยงานรัฐเป็นจำนวนมากได้กำหนดขั้นตอนในการรับฟังความต้องการของประชาชนประกอบการจัดทำโครงการของรัฐเพื่อขอรับการจัดสรรงบประมาณซึ่งความเห็นของประชาชนในขั้นตอนของการขอรับการจัดสรรงบประมาณนั้นอาจไม่สนองต่อวัตถุประสงค์ของระเบียบฯ เนื่องจากในหลายกรณี โครงการของรัฐได้รับการจัดสรรงบประมาณที่ล่าช้าหลายปี ดังนั้น การจะใช้ข้อมูลความคิดเห็นเดิมอาจไม่สะท้อนความต้องการและความคิดเห็นที่เป็นปัจจุบันของประชาชน

1.6 ข้อเสนอแนะการ

ขับเคลื่อนการดำเนินการ

ตามระเบียบฯ

- หน่วยงานของรัฐต้องดำเนินการเผยแพร่ข้อมูลให้ประชาชนทราบก่อนเริ่มดำเนินโครงการของรัฐ ทางระบบเครือข่ายสารสนเทศที่ สปน. จัดทำขึ้น และหากมีผลกระทบอย่างรุนแรง ต้องจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชนด้วย

- ควรมีการกำกับภายในหน่วยงาน และสร้างความตระหนักถึงความสำคัญในการเผยแพร่ข้อมูลโครงการของรัฐให้กับเจ้าหน้าที่ของรัฐในทุกระดับด้วย

- แต่งตั้งคณะทำงานที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ เพื่อจัดทำหลักเกณฑ์ในการพิจารณาระดับผลกระทบอย่างกว้างขวาง ผลกระทบอย่างรุนแรง เพื่อให้เกิดความชัดเจน ลดการใช้ดุลยพินิจของหน่วยงานของรัฐและสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างเป็นมาตรฐาน

- บูรณาการข้อมูลร่วมกับสำนักงบประมาณในการกลั่นกรองข้อมูลโครงการของรัฐให้มีการเผยแพร่ข้อมูลและหรือมีการจัดรับฟังความคิดเห็นของประชาชน อันเป็นการกำกับดูแลการดำเนินโครงการของรัฐตั้งแต่ต้นทาง

- จัดทำแนวทางการดำเนินการตามระเบียบฯ และกำชับหน่วยงานของรัฐให้ความสำคัญและถือปฏิบัติ