ผลการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน ครั้งที่ 53 และการประชุมระดับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง

Details: Category: มติ ครม.; Published: Tuesday, 01 December 2020 22:31; Hits: 8366

ผลการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน ครั้งที่ 53 และการประชุมระดับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง

คณะรัฐมนตรีรับทราบผลการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน ครั้งที่ 53 และการประชุมระดับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง และมอบหมายส่วนราชการดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องตามผลการประชุม ตามที่กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) เสนอ

สาระสำคัญของเรื่อง

1. การสร้างประชาคมอาเซียน ที่ประชุมได้มีการหารือเกี่ยวกับการจัดทำวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียนภายหลัง ค.ศ. 2025 และการทบทวนแผนงานประชาคมอาเซียนทั้ง 3 เสา รวมทั้งย้ำความสำคัญของการส่งเสริมความร่วมมือเพื่อประโยชน์ร่วมกัน การส่งเสริมความเป็นแกนกลางของอาเซียนในการดำเนินความสำพันธ์กับภาคีภายนอก การลดการเผชิญหน้าระหว่างประเทศมหาอำนาจ และการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการฟื้นตัวของภูมิภาคในระยะยาว

2. ความร่วมมือเพื่อรับมือกับโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)

2.1 ที่ประชุมได้ย้ำถึงความสำคัญของการสร้างความร่วมมือทั้งด้านการวิจัยและพัฒนาวัคซีนและยาต้านไวรัส การจัดทำมาตรฐานวิธีปฏิบัติของอาเซียนสำหรับภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข และการใช้ประโยชน์จากกองทุนอาเซียนเพื่อรับมือกับโควิด-19 โดยที่ประชุมแสดงความชื่นชมที่ไทยบริจาคเงินจำนวน 100,000 ดอลลาร์สหรัฐ เพื่อสมทบกองทุนดังกล่าว ปัจจุบันกองทุนฯ มีเงินบริจาครวมมากกว่า 400,000 ดอลลาร์สหรัฐ

2.2 รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนได้เห็นชอบเอกสารแนวคิดการจัดตั้งคลังสำรองระดับภูมิภาคสำหรับอุปกรณ์ทางการแพทย์สำหรับภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขและจัดทำกรอบการฟื้นฟูที่ครอบคลุมของอาเซียนเพื่อเสนอให้ผู้นำอาเซียนรับรองในการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 37 ในเดือนพฤศจิกายน 2563 ซึ่งไทยได้เสนอให้อาเซียนจัดตั้งกลไก “ASEAN SME Recovery Facility” ภายใต้กรอบการฟื้นฟูฯ เพื่อเป็นกลไกสนับสนุนวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมให้สามารถเข้าถึงแหล่งทุนและฟื้นตัวจากโควิด-19

2.3 ประเทศคู่เจรจาทุกประเทศแสดงความพร้อมในการสนับสนุนอาเซียนโดยเฉพาะด้านการพัฒนาและการผลิตยาและวัคซีน โดยประเทศต่างๆ ได้ประกาศสนับสนุนเงินเพื่อสมทบกองทุนอาเซียนเพื่อรับมือกับ โควิด-19 และการสนับสนุนความช่วยเหลือในรูปแบบอื่นๆ เช่น การจัดตั้งคลังสำรองอุปกรณ์ทางการแพทย์ในกรอบอาเซียนบวกสาม การจัดตั้งศูนย์ ASEAN Centre for Public Health Emergencies and Emerging Diseases การมอบอุปกรณ์ป้องกันโรคและเวชภัณฑ์และการยกระดับศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งชาติของสหรัฐอเมริกาในสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามให้เป็นสำนักงานระดับภูมิภาค

3. ความร่วมมือด้านการพัฒนาในอนุภูมิภาค ได้มีการหารือเกี่ยวกับบทบาทของอาเซียนในการสนับสนุนการพัฒนาในอนุภูมิภาคต่างๆ ในอาเซียน ตลอดจนการสนับสนุนกรอบความร่วมมือระดับอนุภูมิภาคต่างๆ เช่น ยุทธศาสตร์ความร่วมมือทางเศรษฐกิจอิรวดี-เจ้าพระยา-แม่โขง โดยที่ประชุมฯ ย้ำความสำคัญของการลดช่องว่างการพัฒนา การพัฒนาที่ยั่งยืนและการพัฒนาทุนมนุษย์

4. สถานการณ์ในภูมิภาคและระหว่างประเทศ

สถานการณ์ในทะเลจีนใต้

- ที่ประชุมย้ำความสำคัญของเสรีภาพในการเดินเรือและบินผ่านทะเลจีนใต้ การปฏิบัติตามปฏิญญาว่าด้วยแนวปฏิบัติของภาคีในทะเลจีนใต้ การเจรจาจัดทำประมวลการปฏิบัติในทะเลจีนใต้ให้แล้วเสร็จ การแก้ไขข้อพิพาทโดยสันติวิธี

- ไทยสามารถผลักดันเอกสาร “Best Practices and Non-Binding Guideline for Cooperative Activities on Marine Environment Protection in the South China Sea” ให้ที่ประชุมอาเซียน-จีนรับทราบได้เป็นผลสำเร็จ

สถานการณ์ในคาบสมุทรเกาหลี

- ที่ประชุมย้ำความสำคัญของการหารือระหว่างเกาหลีเหนือกับเกาหลีใต้ และระหว่างสหรัฐฯ กับเกาหลีเหนือ ตลอดจนการปฏิบัติให้เป็นไปตามข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้คาบสมุทรเกาหลีปลอดจากอาวุธนิวเคลียร์

สถานการณ์ในรัฐยะไข่

- ที่ประชุมยืนยันสนับสนุนเมียนมาในการดำเนินการตามรายงานประเมินความต้องการเบื้องต้นเพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทางกลับของผู้พลัดถิ่นชาวโรฮีนจา

- ไทยได้แจ้งการดำเนินการของไทยเพื่อให้ความช่วยเหลือด้านอุปกรณ์ทางการแพทย์และโครงการพัฒนาด้านสาธารณสุขแก่รัฐบาลเมียนมา รวมทั้งการสนับสนุนการฝึกอบรมเพื่อเสริมสร้างศักยภาพให้บุคลากรด้านสาธารณสุขในรัฐยะไข่

ทั้งนี้ไทยได้เสนอให้ที่ประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกพิจารณากลไกหารือวาระพิเศษเพื่อให้ประเทศมหาอำนาจได้หารือประเด็นความมั่นคงอย่างเปิดเผยและตรงไปตรงมาเพื่อแก้ไขปัญหาความหวาดระแวงและการเผชิญหน้าทางทหาร ซึ่งที่ผ่านมา กลไกหารือปกติยังไม่เพียงพอที่จะตอบสนองสถานการณ์ความขัดแย้งระหว่างประเทศมหาอำนาจในปัจจุบัน

5. ความสัมพันธ์กับภาคีภายนอกอาเซียน รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนเห็นชอบให้สถานะหุ้นส่วนเพื่อการพัฒนาแก่สาธารณรัฐฝรั่งเศสและสาธารณรัฐอิตาลี และเห็นชอบให้สาธารณรัฐโคลอมเบียเข้าเป็นอัครภาคีสนธิสัญญามิตรภาพและความร่วมมือในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจากนี้ ไทยได้เป็นประธานร่วมการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน-อินเดีย ซึ่งที่ประชุมได้ย้ำความสำคัญของการรักษาห่วงโซ่อุปทาน การเสริมสร้างความเชื่อมโยงในภูมิภาคผ่านโครงการถนนสามฝ่ายไทย-เมียนมา-อินเดีย และการส่งเสริมการค้า โดยฝ่ายอาเซียนย้ำความพร้อมที่จะให้อินเดียกลับมาเข้าร่วมในความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค

เพื่อให้มีการนำผลการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน ครั้งที่ 53 และการประชุมระดับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง ไปปฏิบัติให้เกิดผลเป็นรูปธรรม เช่น การจัดทำวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียนภายหลัง ค.ศ. 2025 การเสริมสร้างความร่วมมือเพื่อรับมือกับโควิด-19 การยกระดับความร่วมมือทางดิจิทัล และการสร้างขีดความสามารถของวิสาหกิจขนาดกลาง ขนาดย่อม และรายย่อย จึงมีประเด็นที่ต้องมอบหมายให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กระทรวงกลาโหม กระทรวงการคลัง กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงคมนาคม กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงพลังงาน กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยุติธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงอุตสาหกรรม สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักข่าวกรองแห่งชาติ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) และสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม นำไปดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้อง