TK Forum 2018 เปิดเวทีนานาชาติแลกเปลี่ยนประสบการณ์สร้างสรรค์ ระดมสมองวางแนวทางพัฒนาห้องสมุดให้เท่าทันนวัตกรรมใหม่ ในกระแสโลก

     การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี และนวัตกรรมอย่างพลิกผันของโลก ทำให้คนรุ่นใหม่มีวิธีคิด พฤติกรรมและเครื่องมือในการแสวงหาข้อมูลความรู้ และการเข้าถึงสารสนเทศที่ต่างไปจากเดิมอย่างสิ้นเชิง และส่งผลโดยตรงต่อบทบาทของห้องสมุดและแหล่งเรียนรู้ทั่วโลก-อุทยานการเรียนรู้ TK park จัดเวทีแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ประสบการณ์และความคิดสร้างสรรค์ เกี่ยวกับห้องสมุดยุคสมัยใหม่ พร้อมศึกษาวิธีวิเคราะห์แนวโน้ มและเตรียมความพร้อมในการปรับปรุงพัฒนาห้องสมุดกับผู้เชี่ ยวชาญจากต่างประเทศแบบเจาะลึ กในงานประชุมวิชาการประจำปี TK Forum 2018 ในหัวข้อ ‘Creating Better Libraries : The Unfinished Knowledge’การสร้างสรรค์ห้องสมุดที่ดีกว่าเพื่อการเรียนรู้ที่ไม่สิ้นสุ ดโดยมีวิทยากรผู้ มากความสามารถและประสบการณ์ ความรู้ 4 ท่านจาก 4 ประเทศมาร่วมถ่ายทอดความรู้ความสามารถ ประสบการณ์ ตลอดจนความคิดสร้างสรรค์ต่างๆ ในการพัฒนาห้องสมุดและพื้นที่ การเรียนรู้ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้ ใช้บริการ และรับมือกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยีที่ห้ องสมุดและแหล่งเรียนรู้ทั่ วโลกกำลังเผชิญอยู่ในขณะนี้

     นายอธิปัตย์ บำรุง ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารและพั ฒนาองค์ความรู้ กำกับดูแลอุทยานการเรียนรู้ TK park ประธานกล่าวเปิดงาน TK Forum 2018 ว่า “ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและอิ นเทอร์เน็ตทำให้พฤติ กรรมการแสวงหาข้อมูลความรู้ และการเข้าถึงสารสนเทศเปลี่ ยนแปลงไปจากเดิม ส่งผลโดยตรงต่อบทบาทของห้องสมุ ดและแหล่งเรียนรู้ทั่วโลก ผลกระทบที่เกิดขึ้นนั้นรุนแรงมากน้อยแตกต่างกันไป ห้องสมุดบางแห่งอาจถึงกับต้องปิ ดตัวยุติการให้บริการ บ้างยังคงยืนหยัดอยู่ได้ท่ามกลางผู้ใช้อันเบาบาง คงมีเพียงจำนวนไม่มากนักที่เกิ ดการปรับตัวจนสามารถตอบสนองต่ อความต้องการที่เปลี่ยนแปลงและหลากหลายยิ่งขึ้นได้ ห้องสมุดที่ปรับตัวและมีแนวโน้ มจะดำรงบทบาทสำคัญทางสังคมอยู่ ได้นั้น ส่วนใหญ่แล้วเป็นห้องสมุด ซึ่งมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้พื้นที่ (space utilization) อันมาจากการวิเคราะห์ข้อมูลพฤติ กรรมความต้องการของผู้ใช้บริ การและสอดคล้องกับบริบทชุมชนได้ อย่างถูกต้อง ห้องสมุดอนาคต

       นอกจากจะอำนวยความสะดวกในด้ านการสืบค้นข้อมู ลสารสนเทศและให้บริการทรัพยากรความรู้อันเป็นภารกิ จตามปกติแล้ว จึงมีแนวโน้มที่จะให้ความสำคั ญกับรูปแบบหรือวิธีการเรียนรู้ ของผู้ใช้งานในโลกยุคดิจิทัล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเป้ าหมายคนรุ่นใหม่ โดยส่งเสริมการรู้ดิจิทัล (digital literacy) และความคล่องแคล่วทางดิจิทัล (digital fluency) ทำให้ขอบเขตการให้บริการความรู้ ขยายไปสู่การส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ความคิดสร้างสรรค์ และความสามารถใช้ความรู้เพื่ อสร้างนวัตกรรม ส่งผลให้ ‘นวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์’ กลายเป็นแก่นสาระใจกลางของการเรียนรู้ ในศตวรรษที่ 21 ไปในที่สุด”

     องค์ความรู้ในการเปลี่ยนแปลงสู่ ห้องสมุดยุคใหม่ ตลอดจนการใช้พื้นที่การเรียนรู้ เพื่อการพัฒนาทักษะที่จำเป็ นของศตวรรษที่ 21 นั้น เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการก่ อรูปความคิดและเป็ นแนวทางในการนำมาประยุกต์ใช้กั บสังคมไทย และนี่คือแนวคิดหลักในการจัดงานประชุมวิชาการประจำปี TK Forum 2018 ภายใต้หัวข้อ "Creating Better Library: The Unfinished Knowledge" เพื่อให้ผู้เข้าร่วมงานได้เข้าใจแนวคิดหรือวิธีการปรับปรุงสร้างสรรค์ห้องสมุดและการพั ฒนาพื้นที่การเรียนรู้ และสามารถนำไปปรับใช้ได้ต่อไป

     ภายในงานประชุมวิชาการประจำปี TK Forum 2018 ครั้งนี้ ได้รับเกียรติจากวิทยากร 4 ท่านจาก 4 ประเทศมาร่วมแบ่งปันความรู้ และประสบการณ์ ในการพัฒนาพื้นที่การเรียนรู้ เพื่อให้สามารถตอบสนองพฤติ กรรมและความต้องการของผู้ใช้บริ การและสอดคล้องกับบริบทชุมชนได้ อย่างถูกต้อง โดยเฉพาะวิธีการเรียนรู้ของผู้ ใช้งานในโลกยุคดิจิทัลซึ่งเป็นเรื่องที่กำลังท้าทายการปรับตั วและการเปลี่ยนแปลงของห้องสมุ ดในยุคปัจจุบันเพื่อดำรงอยู่ และคงความสำคัญทางสังคมต่อไปได้

     ทั้งนี้ โดยมีวิทยากรผู้มากด้ วยความรู้ ความสามารถและประสบการณ์อย่างเข้มข้น ดังนี้

     1) ศาสตราจารย์วุฒิคุณ สตีฟโอคอนเนอร์ (Steve O’Connor) จากมหาวิทยาลัยชาร์ลสสจวร์ต ประเทศออสเตรเลีย และบรรณาธิการวารสาร Library Management วารสารวิชาการออนไลน์สำหรั บวงการห้องสมุดและบริ การสารสนเทศที่มียอดดาวน์ โหลดบทความเฉลี่ยถึงเดือนละมากกว่า 12,000 ครั้ง เป็นผู้เขียนและบรรณาธิการหนั งสือเรื่อง 'Library Management in Disruptive Times' และยังเชี่ยวชาญการใช้เครื่องมื อที่เรียกว่า scenario planning เพื่อฝึกคิดวิเคราะห์คาดการณ์ ความเปลี่ยนแปลงในอนาคตที่จะมี ผลกระทบต่อห้องสมุด จนสามารถนำมาเขียนเป็นหนังสื อเรื่อง 'Imagining Your Library’s Future' ซึ่งขณะนี้มีการแปลและจัดพิมพ์ เป็นภาษาจีน โดยมาบรรยายในหัวข้อเรื่อง“ Library Management in Disruptive Times: Skill and Knowledge for an Uncertain Future”

      2) ดร.วนิดา แก่นอากาศ อาจารย์ประจำภาควิชาวิ ศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ และผู้อำนวยการสำนักหอสมุด และกรรมการสภามหาวิทยาลัยขอนแก่ น สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกด้านวิศวกรรมศาสตร์คอมพิวเตอร์ จากมหาวิทยาลัยฮาร์ตฟอร์ดเชียร์ (University of Hertfordshire) ประเทศอังกฤษ และระดับหลังปริญญาเอกด้านการวิเคราะห์คำนวณข้อมูลมือถือ (Mobile Computing) จากสถาบันสารสนเทศแห่งชาติ (National Institute of Informatics) ประเทศญี่ปุ่น มีความเชี่ยวชาญเฉพาะในด้านการประมวลข้อมูลมหาศาล (Big Data Analytic) ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) การคำนวณเชิงอัจฉริยะ (Computational Intelligence) การประมวลผลขั้นสูง (High Performance Computing) และโครงข่ายประสาทเทียม (Artificial Neural Networks) อาจารย์วนิดาเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงและมีบทบาทอย่างสำคั ญในการกระตุ้นทีมงานให้ร่วมกันพลิกโฉมห้องสมุดมหาวิทยาลั ยขอนแก่น ด้วยการให้บริการเชิงรุก ปรับเปลี่ยนบรรยากาศ ตลอดจนริเริ่มพัฒนาและนำเทคโนโลยีที่ทันสมั ยมาใช้อำนวยความสะดวกและสร้างประสบการณ์ใหม่ให้แก่ผู้ใช้บริการ สามารถตอบสนองความต้องการและพฤติกรรมการเรียนรู้ ของทุกกลุ่มเป้าหมายโดยเป็นวิทยากรบรรยายเรื่อง 'Smart Libraries for Tomorrow: Innovate and Transform'

      3) แอนดรูว์ แฮร์ริสัน กรรมการบริษัท Spaces that Work ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ ผู้เขียนหนังสือเรื่อง “Designing for the Changing Educational Landscape: Space, Place and the Future of Learning” (ร่วมกับ Les Hutton) และศาสตราจารย์ปฏิบัติวิชาชีพ มหาวิทยาลัยแห่งเวลส์ ทรินิตี้เซนต์ เดวิด สหราชอาณาจักร ซึ่งมาเป็นวิทยากรบรรยายเรื่อง“ Creating Great Spaces for Learning”

      4) รอล์ฟ เฮเพล ผู้อำนวยการงานบริ การประชาชนและห้องสมุด Dokk1 เมืองอาร์ฮุส ประเทศเดนมาร์ก อดีตกรรมการที่ปรึกษาโครงการ Global Libraries ของมูลนิธิบิลแอนด์เมลินดาเกตส์ เป็นผู้ประสานความร่วมมือกับห้ องสมุดประชาชนชิคาโกและบริษั ทออกแบบชื่อดังอย่าง IDEO ในการนำเอาแนวคิดเชิ งออกแบบมาใช้กับห้องสมุด (Design Thinking for Libraries) และผลักดันให้มีการจัดประชุม Next Library เป็นประจำทุกสองปี จนเมืองอาร์ฮุสกลายเป็นจุ ดสนใจในแวดวงการพัฒนาห้องสมุดของโลก รอล์ฟมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรับรู้เข้าใจเกี่ยวกับห้ องสมุด Dokk1 ตั้งแต่ขั้นแรกเริ่ม ด้วยการสำรวจความต้องการและกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างเข้มข้น จนกระทั่งเป็นพื้นที่สาธารณะที่ มีการแบ่งปันความรู้อย่ างหลากหลาย ภายใต้แนวคิดศูนย์การเรียนรู้ และวัฒนธรรม ทำให้ Dokk1 ได้รับรางวัลระดับโลก Public Library of the Year เมื่อปี 2016 โดยรอล์ฟทำหน้าที่วิทยากร บรรยายเรื่อง“A New Tale of the Public Library in the Networked Society: From Institutions of the Industrial Age to Innovation Agents – Experiences from Denmark”

      นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมพิเศษ ได้แก่ การอบรมเชิงปฏิบัติการหรือเวิร์ คชอปเรื่อง "Imagine Your Future’s Library" โดยวิทยากรจากต่างประเทศทั้ง 3 ท่าน อย่างใกล้ชิด ดังนี้

- WORKSHOP 1 หัวข้อ Scenario Planning for Libraries and Information Organization โดยวิทยากร สตีฟ โอคอนเนอร์ (Steve O’Connor)

- WORKSHOP 2 หัวข้อ Future Libraries: Transforming Libraries from Physical Space to Active Learning Space โดยวิทยากร แอนดรูว์ แฮร์ริสัน (Andrew Harrison)

- WORKSHOP 3 หัวข้อ How to Apply the Four Spaces Model to Change Your Libraryโดยวิทยากร รอล์ฟ เฮเพล (Rolf Hapel)

       ทั้งนี้ ภายในงานได้รับความสนใจเข้าร่วมการสัมมนาจากผู้เกี่ยวข้ องในการพัฒนาแหล่งรู้และห้องสมุด กว่า 400 คน นอกจากนี้ยังมีการดำเนินการถ่ ายทอดสดผ่านทางเฟซบุ๊คไลฟ์เป็ นอีกช่องทางหนึ่ง เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้อย่ างไม่มีขีดจำกัดให้กับผู้ที่เกี่ ยวข้องได้นำความรู้จากงานประชุ มวิชาการครั้งนี้ไปใช้อย่างกว้ างขวางให้มากที่สุด 

      อนึ่ง TK Forum เริ่มขึ้นครั้งแรกในปี 2552 และมีการจัดอย่างต่อเนื่องเป็ นประจำทุกปี ครอบคลุมหัวข้อการอ่านและการเรี ยนรู้ในมิติต่างๆ โดยเน้นนำเสนอประสบการณ์ แนวคิด และองค์ความรู้สากล มาเผยแพร่สู่สังคมไทย เพื่อจุดประกายความคิดให้เกิ ดการวิเคราะห์เปรียบเทียบ พัฒนา และปรับใช้ให้สอดคล้องกับบริ บทไทย หัวข้อการประชุมสัมมนาที่ผ่านมา อาทิ “ข้อเสนอนโยบายการอ่านของไทย จากประสบการณ์ต่างประเทศ: สวีเดน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้” (2553) “อ่านเพื่อนบ้าน: ประสบการณ์ส่งเสริมการอ่านของสิ งคโปร์ ลาว และเวียดนาม” (2554) “Towards ASEAN Citizenship with Books and Reading” (2554-2556) “Learning in the Digital Era” (2557) “Library Futures: Challenges and Trends” (2558) “Library Innovation and Learning in the 21st Century” (2559) และ “Better Library and Learning Space: Trends and Ideas” (2560)