- Details
- Category: วิเคราะห์-เศรษฐกิจ
- Published: Wednesday, 12 May 2021 23:54
- Hits: 5903
ลูกหลงต่อเศรษฐกิจไทย เมื่อยักษ์ใหญ่โรมรัน: ตอนที่ 1
(A Little Boy in the War of the Titans: Part I)
• KKP Research โดยเกียรตินาคินภัทร วิเคราะห์ว่าความขัดแย้งระหว่างสหรัฐกับจีน ทั้งในเรื่อง การสอดแนมทางเทคโนโลยี การละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา การค้าอย่างไม่เป็นธรรม ปัญหาสิทธิมนุษยชน และสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงกระแสทุนนิยมที่คำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในวงกว้าง (Stakeholder Capitalism) จะเป็นปัจจัยที่ทำให้รัฐเข้ามาตรวจสอบห่วงโซ่อุปทานมากยิ่งขึ้นและเร่งให้เกิดการย้ายฐานการผลิตออกจากจีนกลับไปยังสหรัฐฯ หรือกระจายไปยังภูมิภาคอื่นๆ โดยเฉพาะในเอเชียแปซิฟิค
• ไทยจะได้ผลกระทบด้านลบ ทั้งการค้าและการลงทุนหากถูกบังคับให้ต้องเลือกข้าง และจะได้ประโยชน์อย่างจำกัดจากการย้ายห่วงโซ่อุปทานโลกรวมไปถึงการลงทุนต่างชาติหากไม่พัฒนาความสามารถในการแข่งขันเพื่อยกระดับมูลค่าเพิ่ม และไม่ปรับปรุงประสิทธิภาพด้าน ESG
• หากสหรัฐฯ และกลุ่มประเทศพันธมิตรกลับเข้าร่วมข้อตกลงทางเศรษฐกิจ CPTPP จะทำให้ต้นทุนและผลกระทบด้านลบต่อความสามารถในการแข่งขันของไทยจากการไม่เข้าร่วมเพิ่มสูงมากขึ้น ถึงแม้ว่าจะได้ประโยชน์จากข้อตกลง RCEP มาบรรเทา นอกจากนี้ หากไทยไม่สามารถเข้าถึงตลาดผู้ซื้อรายใหญ่อย่างสหรัฐฯ ได้ จะเพิ่มแรงกดดันที่อาจทำให้ประเทศไทยเป็นที่สนใจในการเป็นฐานการลงทุนจากต่างประเทศน้อยลงหรืออาจทำให้การลงทุนจากต่างประเทศย้ายออกจากไทยไปยังประเทศอื่นๆ ได้
KKP Research โดยเกียรตินาคินภัทร วิเคราะห์ว่าความขัดแย้งระหว่างสหรัฐกับจีน ทั้งในเรื่อง การสอดแนมทางเทคโนโลยี การละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา การค้าอย่างไม่เป็นธรรม ปัญหาสิทธิมนุษยชน และสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงกระแสทุนนิยมที่คำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในวงกว้าง (Stakeholder Capitalism) จะเป็นปัจจัยที่ทำให้รัฐเข้ามาตรวจสอบห่วงโซ่อุปทานมากยิ่งขึ้นและเร่งให้เกิดการย้ายฐานการผลิตออกจากจีนกลับไปยังสหรัฐฯ หรือกระจายไปยังภูมิภาคอื่นๆ โดยเฉพาะในเอเชียแปซิฟิค
ห่วงโซ่อุปทานในประเทศจีนบางส่วน รวมไปถึงอุตสาหกรรมการผลิตที่ใช้แรงงานเข้มข้น (labor intensive sector) จะกระจายออกจากจีนไปยังประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และอินเดีย ด้วยต้นทุนแรงงานที่ยังอยู่ในระดับต่ำกว่าจีน รวมไปถึงความใกล้เคียงกันของโครงสร้างการส่งออกของอาเซียนกับจีน โดยเฉพาะในหมวดสินค้าอิเล็กทรอนิกส์และสิ่งทอ ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา สัดส่วนของการนำเข้าจากจีนของสหรัฐฯ ลดลงอย่างเห็นได้ชัด โดยสัดส่วนที่หายไปจากจีนไปเพิ่มขึ้นที่เวียดนาม ไต้หวัน เกาหลีใต้ และมาเลเซีย แต่สำหรับประเทศไทยนั้น สัดส่วนการส่งออกไปสหรัฐฯ ยังเพิ่มขึ้นค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ
สหรัฐฯ จะพยายามสร้างพันธมิตรในการกีดกันจีน เพื่อเสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับระเบียบ กฎกติกา และสถาบันพหุภาคี และกดดันให้จีนกลับมาเป็นผู้เล่นที่ดีในกฎเกณฑ์ที่สหรัฐฯ สร้างขึ้น อย่างไรก็ตาม การที่จะบรรลุเป้าหมายนี้ได้ สหรัฐฯ จะทำให้จีนเห็นว่าการไม่ให้ความร่วมมือต่อระเบียบและกฎกติกาโลกที่สหรัฐฯ เป็นคนกำหนด จะส่งผลกระทบทางลบย้อนกลับมาที่จีนเองอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะฉะนั้น เราอาจเห็นสหรัฐฯ กลับเข้าร่วมข้อตกลงการค้าพหุภาคี CPTPP หรือสร้างข้อตกลงการค้าในลักษณะเดียวกันนี้ก็เป็นได้ ซึ่งหากสหรัฐและกลุ่มประเทศที่สนใจเช่น สหราชอาณาจักร เกาหลีใต้ อินโดนีเซีย หรือแม้กระทั่ง ไต้หวัน กลับเข้าร่วมข้อตกลง CPTPP จะทำให้ข้อตกลงนี้ มีขนาด GDP รวมกันถึง 44% ของโลกและมีประชากรรวมกันสูงถึง 17% ของประชากรโลก
ในขณะเดียวกัน แรงกดดันจากสหรัฐฯ และประเทศภาคีของสหรัฐฯ ที่เพิ่มขึ้นนั้น จะทำให้จีนจะหันมาเพิ่มการผลิต การบริโภค การลงทุนและการท่องเที่ยวในประเทศมากขึ้น รวมถึงการพัฒนาเทคโนโลยีของตนเองเพื่อลดการพึ่งพาประเทศตะวันตก และลดความเสี่ยงจากการย้ายห่วงโซ่อุปทานออกจากจีน และขยับตนเองไปอยู่ต้นน้ำในห่วงโซ่มูลค่าโลก (Global value chains) อย่างไรก็ตาม จีนไม่ได้มีแผนที่จะแยกตัวเองออกจากโลกทั้งหมด แต่จะยังคงเชื่อมต่อกับห่วงโซ่อุปทานโลกและจะรักษาอำนาจการต่อรองผ่านการค้าระหว่างประเทศ เราได้เห็นความพยายามนี้ผ่านข้อตกลงการค้า RCEP (Regional Comprehensive Economic Partnership) ที่จีนและกลุ่มประเทศอื่นๆ ได้ลงนามสนธิสัญญาในปี 2020
KKP Research โดยเกียรตินาคินภัทร ประเมินว่าสิ่งที่ไทยจะต้องเผชิญภายใต้ความตึงเครียดที่จะมีมากขึ้นระหว่างสหรัฐฯ และจีน มีดังนี้ (1) ถ้าจำเป็นต้องเลือกข้าง ไทยจะได้รับผลกระทบทางลบด้านการค้าและการลงทุน เนื่องจากทั้งสหรัฐฯ และจีนเป็นคู่ค้าที่สำคัญที่สุดสองอันดับแรกของไทย (2) ไทยจะได้ประโยชน์อย่างจำกัดจากการย้ายห่วงโซ่อุปทานโลก ด้วยความสามารถในการแข่งขันของไทยที่มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ ที่ทำให้ไทยอาจไม่เป็นที่น่าดึงดูดในการเป็นฐานการผลิต (3) ไทยอาจพลาดโอกาสได้รับเม็ดเงินลงทุนจากต่างประเทศจากความด้อยประสิทธิภาพด้าน ESG (4) ต้นทุนของไทยจากการไม่เข้าร่วม CPTPP จะสูงขึ้นอย่างมากหากสหรัฐฯ และพันธมิตรเข้าร่วม (5) การท่องเที่ยวไทยอาจหวังพึ่งการเติบโตของจำนวนนักท่องเที่ยวจีนไม่ได้อย่างในอดีต และ (6) ค่าเงินบาทอาจได้รับแรงกดดันเปลี่ยนทิศทางเป็นอ่อนค่าหากไทยสูญเสียความสามารถในการแข่งขันในระยะยาว
A5386
******************************************
