คอลัมน์‘เรื่องเงินๆที่ใครๆต้องรู้!!’

หัวข้อ: นวัตกรรมการชำระเงินสมัยใหม่

        เงินตรากับระบบการชำระเงินเป็นเรื่องที่มึความเกี่ยวโยงกันเสมอกล่าวคือการชำระเงินนั้นเป็นเรื่องของฟังก์ชั่นในการแลกเปลี่ยนสินทรัพย์ระหว่างกันซึ่งกระบวนการนั้นจำเป็นต้องมีความปลอดภัยในการถ่ายโอนสินทรัพย์ต่างๆจะเห็นได้ว่ารูปแบบของการชำระราคาแบบดั้งเดิมนั้นจะเป็นการจ่ายเงินซื้อสินค้าและบริการโดยใช้พวกเหรียญหรือธนบัตรต่างๆดังนั้นการจดบันทึกรายการประจำซื้อ-ขายแบบแยกประเภทจึงมีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง

      ในขณะที่การชำระเงินแบบสมัยใหม่ (Modern Payment System) นั้นจะถูกประมวลและบันทึกลงในรูปแบบดิจิทัลบนบัญชีของธนาคารพาณิชย์ต่างๆระบบการชำระราคาแบบใหม่จึงมีความน่าสนใจอยู่สองประการประการแรกคือการบันทึกรายการซื้อ-ขายจะถูกเปลี่ยนจากรูปแบบของกระดาษบันทึกรายการเป็นรูปแบบอิเลคทรอนิคซึ่งเป็นการเพิ่มความรวดเร็วในการทำธุรกรรมทางการเงินแถมเป็นการลดความเสี่ยงด้านปฎิบัติการ (Operational risks) ส่วนอีกประการหนึ่งคือการวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีทำให้เกิดการประหยัดต้นทุนทำให้เกิดรายการชำระเงินรูปแบบใหม่โดยเราสามารถจำแนกระบบการชำระเงินสมัยใหม่และสกุลเงินทางเลือกออกได้เป็น 4 ประเภทใหญ่ๆ

      1.Wrappers เป็นรูปแบบของการลดต้นทุนชำระเงินโดยเป็นระบบที่ผู้ใช้จะเชื่อมต่อเบอร์มือถือของตนกับเลขที่บัญชีธนาคารส่วนตัว  ตัวอย่างเช่น Google Wallet, Apple Pay, Alipay และ WeChat Wallet  เป็นต้นนวัตกรรมประเภทนี้ไม่ได้เป็นการนำเสนอสกุลเงินใหม่หรือระบบหลักในการชำระเงินแบบใหม่แต่อย่างใด

     2. Mobile Money จะเป็นรูปแบบของการเติมเงินเข้าไปในบัตรเงินสด (Smart card) หรือสามารถเชื่อมกับระบบออนไลน์หรือแอพพลิเคชั่นต่างๆในมือถือก่อนแล้วจึงค่อยไปใช้ในการชำระซื้อสินค้าและบริการต่างๆเช่น M-pesa ซึ่งเป็นบริการการชำระเงินผ่านมือถือยอดนิยมที่ประเทศเคนย่าโดยผู้ใช้ต้องทำการฝากเงินเข้าไปยังมือถือจากนั้นระบบตรวจสอบความปลอดภัยโดยการส่งรหัสผ่านในผู้ใช้ยืนยันตนอีกตัวอย่างของMobile Money ที่เราคุ้นเคยเช่น Paypal 

       3. Credits and Local Currencies เป็นรูปแบบการชำระเงินด้วยสกุลเงินแบบเชื่อใจเป็นการแลกเปลี่ยนสกุลเงินท้องถิ่นไปใช้บนplaltformที่เฉพาะเจาะจงถ้าจะยกตัวอย่างให้เห็นง่ายเช่นการใช้เงินจริงชำระแลกเปลี่ยนเป็นไอเท็มในเกมออนไลน์ต่างๆไม่ว่าจะเป็นเกมMMORPG ที่เล่นบนPC หรือแม้กระทั่งเกมออนไลน์ต่างๆที่เป็นที่นิยมเล่นผ่านมือถือระบบนี้เป็นการช่วยสนับสนุนกิจกรรมทางเศรษฐกิจภายในประเทศอย่างไรก็ตามการชำระเงินรูปแบบนี้จะมีห่วงโซ่อุปทานที่สั้น

      4. Digital Currencies สกุลเงินดิจิทัลหรือบางคนเรียกว่า Cryptocurrencies เป็นการผสมผสานระบบการชำระเงินแบบใหม่และสกุลเงินใหม่ดังนั้นผู้คนสามารถซื้อ-ขายแลกเปลี่ยนสกุลเงินดิจิทัลกับสกุลเงินต่างๆและสามารถใช้ชำระค่าสินค้าและบริการได้เช่นกันโดยไม่ต้องผ่านบุคคลที่สามอย่างเช่นธนาคารพาณิชย์อย่างไรก็ตามสกุลเงินดิจิทัลไม่ได้ถูกควบคุมโดยธนาคารกลางใดๆ Bitcoin Litecoin และ  Peercoin เป็นตัวอย่างของสกุลเงินประเภทนี้

รูปแบบของนวัตกรรมการชำระเงิน

      ในปัจจุบันเรากำลังเข้าสู่ยุคของสังคมไร้เงินสด (Cashless Society) อย่างเต็มรูปแบบเนื่องจากในทุกๆประเทศได้นำนวัตกรรมเทคโนโลยีทางการเงินมาใช้ในการชำระราคาสินค้าและการทำธุรกรรมทางการเงินต่างๆซึ่งจะมาแทนที่การถือครองเงินสดที่เป็นธนบัตรเหรียญเพื่อไปชำระค่าสินค้าและบริการโดยตรงโดยธุรกรรมแบบดั้งเดิมจะเป็นระบบแบบรวมศูนย์ (Centralised System) คือในทุกรายการจะวิ่งเข้าหาตัวกลางทางการเงินเช่นธนาคารพาณิชย์หรือสถาบันการเงินต่างๆและผ่านไปยังธนาคารกลาง

      แต่ทุกวันนี้ การชำระราคาสมัยใหม่ที่นำเทคโนโลยีนวัตกรรมมาใช้จะเป็นแบบ Decentralised System ซึ่งการทำธุรกรรมต่างๆทำได้โดยผ่านสถาบันทางการเงินน้อยลงและสามารถตรวจสอบรายการทำธุรกรรมซึ่งกันและกันได้ข้อดีที่เห็นได้ชัดนั้นคือการประหยัดเวลาและการลดต้นทุนในการทำธุรกรรมต่างๆแต่ข้อเสียของการชำระเงินในรูปแบบดิจิทัลมันก็มีความเสี่ยงทุจริตหรือถูกโกง (Fraud Risk)

     นอกจากนี้  ความเสี่ยงในการสูญเสียเงินดิจิทัลสูงกว่าการฝากเงินที่ธนาคารเพราะถ้าทำรหัสส่วนตัวสูญหายเพราะมีพังของhard disk อาจจะมีการสูญเสียเงินไปในขณะที่ Internet banking สามารถที่จะกู้รหัสหรือรีเซ็ตโดยการติดต่อธนาคารแล้วตอบคำถามดังนั้นราคาและผลตอบแทนของสกุลเงินดิจิทัลจึงผันผวนเป็นอย่างมากในตลาดการเงินสุดท้ายนี้ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบการชำระเงินแบบใดก็ตามเราก็ควรที่จะศึกษาเพื่อใช้ให้เหมาะสมในการทำธุรกรรมเรียนรู้ถึงผลประโยชน์และความเสี่ยงต่างๆก่อนที่จะเลือกใช้มัน